SUBOTICA – Oktobar je mesec posvećen borbi protiv raka dojke.
Tokom 2020. godine u Severnobačkom upravnom okrugu od raka dojke obolele su 162 žene, dok su bitku, nažalost, izgubile 52 – sa ovim podacimo izlaimo iz oktobra, meseca posvećenog borbi protiv najučestalijeg malignog oboljenja kod žena.
Kako se u Srbiji u momentu postavljanja dijagnoze kod dve trećine žena bolest nalazi u odmaklom stadijumu, kada su šanse za izlečenje značajno manje, lekari apeluju na redovne preglede koji su ključ u borbi protiv raka dojke.
Lekari ističu značaj skrininga i redovnih pregleda kako bi se rak dojke otkrio u samim začecima, kada su šanse za potpuno izlečenje čak 90 posto.
Ženama su na raspolaganju brojne dijagnostičke procedure: mamografija koja predstavlja zlatni standard u otkivanju najranijih promena, ultrazvučni pregledi kao i magnetna rezonanca. Već nakon dvadesete godine života lekari savetuju da žene počnu sa samopregledom dojki, a nakon tridesete da to obavljaju kod svog izabranog lekara.
Kako bi se smanjio broj kasno otkrivenih karcinoma, iz Udruženja „Jedna uz drugu“ okrenuli su se edukaciji mladih žena kako bi razvili svest o ovoj bolesti i kako bi oni uticali na članice njihovih porodica.
“Ne samo u oktobru i martu kada svi pričano po karcinomu dojke, o tome treba da mislimo cele godine. Žene treba da shvate da samo tako što će na vreme otkriti karcinom mogu sebi obezbediti život i zdraviji ogranizam i nakon intervencija” kaže Milica Pećerić iz Udruženja “Jedna uz drugu”.
Prema podacima Instituta za javno zdravlje Srbije “Dr Milan Jovanović Batut” u Srbiji je 2020. godine registrovano 4.368 novootkrivenih slučajeva, a 1.782 osobe su izgubile bitku sa ovom bolešću.
Stručnjaci navode, da je ukoliko se otkrije na vreme, ovaj karcinom u 90 % slučajeva izlečiv. Podaci govore da je lečenje efikasnije, čime se utiče na poboljšanje kvaliteta života obolelih osoba.
„U našoj zemlji, rak dojke je vodeći maligni tumor u obolevanju i umiranju žena. U Srbiji godišnje od ove bolesti oboli više od 4.500 žena, a oko 1700 njih umre od raka dojke” kaže za naš portal dr Dragica Štrbac Čizmarević, internista onkolog i načelnik Odeljenja za onkologiju u Opštoj bolnici u Subotici, i dodaje da je situacija u svetu i kod nas vrlo slična kada je u pitanju oboljevanje i porast oboljevanja od ove bolesti. „ Smrtnost od ove bolesti u svetu je u padu, a kod nas još uvek raste. U poslednjih deset godina postoji povećanje broja obolelih od ove bolesti u Subotici. Broj obolelih godišnje je oko 140, a njih 50 umre od ove bolesti, navodi dr Štrbac, i naglašava da je rak dojke izlečiva bolest. „Ukoliko se oktrije u najranijem stadijumu bolesti, kada je tumor ograničen na dojku, kada je od 2 cm, procenat izlečenja je preko 90%. Zato je izuzetno važno otkriti tumor na vreme. Kada se u dojci napipa čvor, to nije rano otkrivanje” kaže dr Štrbac Čizmarević. Po njenim rečima, najbolje bi bilo da se tumor otkrije kada ne može da se napipa ili kada ne daje simptome. Ona dalje navodi, da su preventivnim pregledi koji se označavaju kao pregledi za rano otkrivanje karcinoma dojke najznačajniji.
„U preventivne preglede spada i mesečni samopregled dojki koji može da počne u bilo kojoj životnoj dobi, već od 20-te godine života”, kaže dr Štrbac Čizmarević. Ovaj pregled ne može da zameni pregled stručnog lice, ali je važan u cilju prevencije bolesti. Preporuka lekara je, da žene do 40-te godine života, u zavisnosti od faktora rizika, jednom godišnje redovno idu na ultrazvučne preglede. Ženama preko 50 godina, savetuje se da jednom u dve godine urade mamografski pregled. To je dijagnostička metoda, jedna od najvažnijih kod ranog otkrivanja karcinoma dojke. Kako ističe dr Štrbac Čizmarević, postoje faktori rizika na koje ne možemo da utičemo, a to je životna dob. Po njenim rečima, karcinom dojke se najčešće javlja u periodu između 55-te i 70-te godine života. Postoje i tendencije kretanja bolesti prema mlađim životnim dobima, tako da oko 4% žena obolelih od karcinoma dojke ima ispod 40 godina.
Prema podacima, žene obolevaju mnogo češće od ove bolesti nego muškarci, odnosno 1 muškarac na 100 žena oboli od karcinoma dojke. Takođe, genetika igra veoma važnu ulogu. „ Veći rizik da oboli od karcinoma dojke ima osoba kojoj je majka, sestra, tetka, ili baka, obolela od karcinoma dojke, kaže Dr Štrbac Čizmarević. Navodi, da za nasledni karcinom dojke postoje i genetska testiranja. To su geni koji se zovu BRCA1, BRCA2, koji mogu da predvide, ukoliko su pacijenti nosioci ovih mutacija, u kom procentu će, imati šansu da obole od ove bolesti. Sa druge strane, oni mogu da pokažu da li je potrebno uraditi hiruršku intervenciju”. Ostali faktori rizika su, kaže dr Štrbac Čizmarević, proliferativne bolesti dojke, to su benigne bolesti, koje imaju atipične ćelije i koje u svom toku evolucije bolesti mogu da pređu u maligne oblike bolesti. Kako kaže, i to se otkriva redovnim pregledima.
Hormonski faktori su takođe bitni, kao i stil života, koji se u današnje vreme odnosi na sve i žene i muškarce, a naročito na žene u menopauzi.Tu se, kako navodi dr Štrbac Čizmarević, pre svega misli na fizičku neaktivnost, gojaznost, zatim konzumiranje alkohola, izloženost jonizujućem zračenju, kao i na brojne druge faktore, jer je bolest multifaktorijalna i mnoge kockice treba da se slože da bi se bolest ispoljila.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
