Četvrtog avgusta 1995. godine, započeta je akcija etničkog čišćenja Srba, pod nazivom “Oluja” sa područija Like, Banije, Korduna i Dalmacije odnosno Republike Srpske Krajine (RSK).
Cilj akcije bio je zauzimanje teritorije RSK i proterivanja njenog stanovništva srpske nacionalnosti.
Akcija etničkog čišćenja Srba započeta je u ranim jutarnjim časovima 4. avgusta žestokim dejstvima artiljerije i raketnih jedinicana duž čitave linije fronta dugačkog oko 700 kilometara, a završena 8. avgusta 1995. U Oluji je učestvovalo više od 150.00 hiljada hrvatskih vojnika i policajaca, kao i trupe muslimanskog 5. korpusa i HVO iz Bosne. Odnos snaga agresora i RSK bio je 6:1, odnosno Krajinu je branilo oko 30.000 vojnika.
U akciji etničkog čišćenja Srba proterano je 250.000, a ubijeno je preko 2.300 Srba. Spaljeno je 20.000 kuća. Ubijanje srpskih civila nastavnjena su danima nakon “Oluje” . Ubijani su stari ljudi koji nisu uspeli ili hteli da napuste kućni prag. Hrvatska avijacija gađala je kolone izbeglica, čak na teritoriji Bosne.
Prema podacima Dokumentaciono-informacionog centra „Veritas“, još oko 330 posmrtnih ostataka žrtava je neidentifikovano.
Pred vojnu operaciju “Oluja”
Raspadom Jugoslavije stvorena je hrvatska država koju je vodio režim HDZ-a i Franje Tuđmana. Srbi su se organizovali u krajevima u kojima su bili većina jer su želeli da ostanu u Jugoslaviji, plašeći se ujedno da će se ponoviti ustaški zločini iz Drugog svetskog rata. Tako je stvorena Republika Srpska Krajina, a oružani sukobi sa hrvatskim snagama trajali su od leta 1991. do početka 1992. godine. Tada je RSK stavljena pod zaštitu mirovnih snaga UN.
UN je tada garantovala da RSK neće biti napadana od strane Hrvata.
Međutim u nizu operacija- Medački džep, Maslenica, Bljesak, Hrvati su napadali pojedina srpska područja iako su bila pod zaštitom.
Situacija se pogoršava
Od zime 1994. do leta 1995. godine, hrvatske snage su se postepeno približavale Kninu sa bosanske strane, uz planinu Dinaru. Tako je pred samu “Oluju” Knin bio okružen sa tri strane.
Srpske snage bile su slabo obučene i opremljene, a slabljenju srpskog naroda doprineli su i stalna politička previranja.
Oluja se sručila na Krajinu
U ranu zoru 4. avgusta, počelo je besomučno granatiranje srpskih sela i gradova. Najviše je gađan Knin. Hrvati su uspeli da naprave prodore, najviše u Dalmaciji, zahvaljujući ogromnoj prednosti u ljudstvu. Tokom popodneva 5. avgusta Hrvati su zauzeli Knin, ali nisu imali uspeha na Kordunu i Baniji, oko Petrinje i Gline, gde su imali velike gubitke. Srpska odbrana se tu održala, međutim udarima HVO-a i 5. korpusa iz Bosne, sa leđa, branioci su bili prinuđeni na povlačenje.
“Oluja” je završena 8. avgusta potpunim krahom Krajine i osvajanjem cele njene teritorije.
Procenjuje se da je 250.000 ljudi krenulo u izbegličkim kolonama put Srbije.
Nakon etničkog čišćenja
Tokom akcije etničkog čišćenja proterano je oko 250.000 ljudi a ubijeno preko 2.300. Ubijanje srpskih civila nastavnjena su danima nakon “Oluje” . Ubijani su stari ljudi koji nisu uspeli ili hteli da napuste kućni prag. Hrvatska avijacija gađala je kolone izbeglica, čak na teritoriji Bosne.
Srpska imovina je opljačkana, kuće i crkve spaljene do temelja. Za zločine nad Srbima i pored brojnih dokaza niko nije odgovarao. Hrvatska i danas opstruiše povratak izbeglih, a povratnici su uglavnom stariji ljudi.
U ovoj zločinačkoj operaciji etničkog čišćenja velikog udela imale su zapadne zemlje, pre svega SAD. One su obučavale, opremale i naoružavale Hrvate uprkos međunarodnom embargu. Američki avioni su gađali repetitore i centre veze u Krajini svega sat vremena pre početka operacije.
Obeležavanje Dana sećanja na sve stradale i prognane Srbe u oružanoj akciji „Oluja“ održaće se danas u Loznici, sa početkom u 18 časova.
Pročitajte još:
