Na koji način klimatske promene utiču na morski život

Evropska agencija za životnu sredinu (EEA), objavila je brifing pod nazivom „Kako klimatske promene utiču na morski život“, koji, između ostalog, ukazuje na potencijalna područja za koja postoji zabrinutost i u kojima morski život može da bude više pogođen posledicama klimatskih promena u odnosu na ostala područja.

U odnosu na to, navodi se da su evropska morska područja nejednako ranjiva na klimatske promene. Primera radi, Baltičko i Jadransko more, odnosno poluzatvorena mora i plitka priobalna područja, više su podložni klimatskim promenama u poređenju sa dubljim priobalnim područjima.

Klimatske promene na različite načine negativno utiču na morski život, a kao ključni faktori izdvajaju se povećanje nivoa ugljen-dioksida u atmosferi, porast globalnih temperatura, kao i niži nivo kiseonika u vodi.

Upravo ovo dalje dovodi i do zakiseljavanja okeana i njegovog zagrevanja, kao i deoksigenacije (smanjenja kiseonika u okeanu). Kada ove pojave deluju istovremeno, nazivaju se „smrtonosni tri“ zato što morski biodiverzitet i ekosistem čine ranjivijim.

Zakiseljavanje okeana

Najvećim delom do ove pojave dolazi usled emisija ugljen-dioksida, a opasnost po morski svet ogleda se u tome da se smanjuje dostupnost kalcijum karbonata za organizme. Posebno ugroženi organizmi su korali, mekušci i neke vrste planktona. Istraživanja pokazuju da se zakiseljavanje okeana brzo povećava, štaviše, za oko 30 odsto u odnosu na predindustrijski period.

Zagrevanje vode

Zagrevanje mora naročito se zapaža od sedamdesetih godina 20. veka, a da se trend nastavlja i danas pokazala su meranja iz aprila 2023. godine, kada je zabeležena nova rekordna prosečna svetska temperatura površine mora – 21,1 stepen Celzijusa. Promena temperature menja metabolizam organizama, povećavajući, recimo, potrebu za kiseonikom. Ovakva klima za neke domaće vrste može da bude smrtonosna, a ujedno može da otvori put onim vrstama koje do sada nisu bili na tom području. Na taj način nove vrste mogu postati invanzivne i dodatno naštetiti domaćim.

Deoksigenacija

Gubitak kiseonika u morskoj vodi direktno je vezan za porast temperature vode, a osvrćući se na prethodno pomenuto, to može da predstavlja dodatan problem zato što organizmi u toplijoj vodi imaju i veću potrebu za kiseonikom. Toplija voda ima manju sposobnost da zadrži rastvoren kiseonik.

Pored Baltičkog i Jadranskog, delovi Severnog mora su isto posebno ranjivi. Takođe, otkriveno je da postoje ugrožena područja i u severoistočnom Atlantskom okeanu. Čak i u ovakvim područjima postoje više i manje ugrožene vrste, a one koje su najviše pogođenje klimatskim promenama jesu one koje žive na dnu okeana.

Pročitajte još:

Najveća suša u poslednjih pet vekova?

Zajednički istraživački centar Evropske komisije upozorio je da bi suša koja trenutno pogađa Evropu mogla biti najgora u poslednjih 500 godina. U Vojvodini se beleži deficit padavina uz umerenu do ekstremnu sušu.  Vojvodina predstavlja jedno od najbogatijih područja Republike Srbije po vodenim površinama i vodnim tokovima. Najveći hidrografski potencijal u srednoj Evropi, a samim tim i u Vojvodini čini reka Dunav, kao najvažnija vodena saobraćajnica. U Srbiji suša najviše pogađa poljoprivrednu proizvodnju, rečni saobraćaj i vodosnabdevanje. U polјoprivredi Srbije pojava suše vodi i do promene u snabdevanju i potražnji za polјoprivrednim proizvodima na tržištu, kao i do promene cena. Suša koja je […]

Opširnije

Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.