SRBOBRAN/BUDIMPEŠTA – Nakon Gacka u Republici Srpskoj, BiH, i Beograda, projekat „Lenkino sazvežđe stazama Dunđerskih“, koji realizuje Dom kulture Srbobran, doživeo je svoju treću epizodu u glavnom gradu Mađarske – Budimpešti, u kojoj se Lenka Dunđerska školovala, u Ženskom liceju Engleskih gospođica.
Gostovanje u Budimpešti je zamišljeno kao celovečernje predstavljanje kulturnog, istorijskog i privrednog značaja porodice Dunđerski, kao i njihove inspiracije u oblasti pesništva, drame i književnosti uopšte.
Program je održan u prepunoj sali Tekelijanuma, u prisustvu sveštenstva Srpske pravoslavne crkvene opštine budimske, predstavnika Ambasade Republike Srbije u Mađarskoj, velikog broja učenika Srpske gimnazije „Nikola Tesla“ u Budimpešti, predstavnika kulturnog, prosvetnog i privrednog života srpske zajednice u Mađarskoj, kao i predstavnika više medijskih kuća.
Program je na početku otvorila i sve prisutne pozdravila Zorica Jurković, direktorka Srpskog kulturnog i medijskog centra „Srpski venac“ iz Budimpešte, a potom je pesnik Goran Blagojević izgovorio pesmu Laze Kostića „U spomenicu L.D.“, posvećenu Lenki Dunđerskoj.
Direktor Doma kulture Srbobran, Dejan Korceba se obratio prisutnima, i sa nekoliko reči predstavio Srbobran i značaj porodice Dunđerski, a potom je dao reč dr Jeleni Veselinov, upravniku poslova Matice srpske, i mr Pavlu Orboviću, kustosu u Gradskom muzeju Vrbas, koji su pričajući o istorijatu porodice Dunđerski predstavili dva zbornika radova o ovoj znamenitoj porodici kao rezultat rada naučnika na dva naučna skupa održana u Srbobranu 2021. i 2022. godine, kao plod saradnje Matice srpske, Opštine Srbobran i Doma kulture Srbobran.
Potom je manifestaciju i književnu nagradu „Lenkin prsten“ predstavila profesorka Biljana Puškar, višegodišnja članica žirija za dodelu ove nagrade. Ona je govorila o nagrađenim pesnicima, kriterijumima za odabir najlepše pesme, kao i o pratećim projektima manifestacije:
Likovnoj koloniji „U Lenkinom prstenu“, nagradi „Lenkino pero“ za mlade talente, naučnom skupu u organizaciji Doma kulture Srbobran i Matice srpske. Nagrađene pesme Matije Bećkovića „Parusija za Veru Pavladoljsku“, Blagoja Bakovića „Puna je tišina“, kao i ovogodišnjeg laureata Milice Špadijer „Ljubav“, nadahnuto je govorio pesnik Goran Blagojević. Iako je bilo najavljeno, nažalost, pesnik Matija Bećković zbog bolesti nije mogao da učestvuje u programu.
Na samom kraju, prisutnima se obratio Zoran Subotički, autor i režiser ljubavne drame „Od raja do beznjenice“ koja je potom izvedena u celosti i koja je ostavila snažan utisak na sve prisutne. U predstavi igraju Jovana Radovanović u ulozi Lenke Dunđerske, Ervin Hadžimurtezić kao Laza Kostić, i Miodrag Petrović, prvak drame Srpskog narodnog pozorišta, u ulozi Lazara Dunđerskog.
Program je organizovan u saradnji sa Srpskim kulturnim i medijskim centrom „Srpski venac“ iz Budimpešte na čelu sa direktoricom Zoricom Jurković, koji su bili izvrsni domaćini i sa kojima je dogovorena kulturna saradnja u više različitih projekata, a veliku zahvalnost Dom kulture Srbobran duguje i Srpskoj pravoslavnoj crkvenoj opštini budimskoj na čelu sa protojerejem Zoranom Ostojićem, sa čijim blagoslovom su otvorene prostorije Tekelijanuma za učesnike programa.
Delegacija kulturnih radnika je imala to zadovoljstvo da bude smeštena i da prenoći u sobama Tekelijanuma, na istom mestu gde je svojevremeno i Nikola Tesla živeo za vreme svojih studija u Budimpešti. Izuzetni domaćin tu im je bila Biljana Milošević iz Guest Rest Studio Apartments, koja im je i ustupila te apartmane u Tekelijanumu.
Delegacija „Lenkinog sazvežđa“ je prisustvovala jutarnjoj službi u SPC Svetog Đorđa u Budimpešti posle koje je protojerej Zoran Ostojić pozdravio, zahvalio na prikazanom programu i potom izložio istorijat i trenutno stanje crkve Svetog Đorđa, zgrade Srpske pravoslavne crkvene opštine u glavnoj Vaci ulici u Budimpešti, kao i četvorospratne zgrade Angelijanuma – Zavoda Svete majke Angeline za vaspitanje srpske otmene ženske omladine koju je podigao Lazar Dunđerski početkom 20. veka, a koja je sada u privatnom vlasništvu.
Delegacija je potom posetila prostorije Srpskog kulturnog i medijskog centra „Srpski venac“ iz Budimpešte, gde se pozdravila sa svojim domaćinima.
Tu su uspostavljene veze i dogovorena uzajamna saradnja i kulturne posete u narednom periodu. Na samom kraju boravka u Mađarskoj, delegacija „Lenkinog sazvežđa” je posetila Sentandreju i Srpski pravoslavni muzej u Sentandraji koji je od 2019. godine smešten u obnovljenoj zgradi Perparandije – prve srpske škole za školovanje učitelja koja je u ovoj zgradi radila od 1812. do 1816. godine da bi se potom preselila u Sombor gde je postala preteča današnjeg Pedagoškog fakulteta.
Zbirka Muzeja u Sentandreji je druga najveća kolekcija sačuvanog srpskog istorijskog nasleđa van matične zemlje, odmah posle Hilandara. A divan domaćin u muzeju, bila je mati Katarina koja je delegaciju sprovela kroz muzej, pokazujući im i najvrednije eksponate poput prve štampane knjige Oktoih iz štamparije Crnojevića 1495. godine, kao i ikonu Presvete Bogorodice iz 13-14. veka.
Delegacija „Lenkinog sazvežđa” je završila radnu posetu Mađarskoj ručkom u Srpskoj kući, restoranu čiji je vlasnik potomak Srba doseljenih na ove prostore za vreme Velike seobe 1690. godine, a podignute odmah pored Krsta cara Lazara koji označava mesto gde je bila podignuta crkva brvnara u kojoj su bile smeštene mošti Svetog kneza Lazara i odmah pored vladičanski dvor patrijarha Arsenija III Čarnojevića.
Poseta i program u Budimpešti je deo projekta Doma kulture Srbobran „Lenkino sazvežđe stazama Dunđerskih” koji su podržali Opština Srbobran i Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama. Saradnici na projektu su Matica srpska i Centar za afirmaciju kulturne baštine Dunđerskih, dok veliku podršku pruža i Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu.
Poslednja stanica u ovom velikom projektu je Beč gde se organizuje trodnevni program 5, 6. i 7. decembra 2023. godine.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
