Na današnji dan pre 287 godina mučki je ubijen Petar Jovanović Segedinac u narodu poznat kao Pera Segedinac.
Rođen je 1655. godine u mestu Pečka (Pécska) blizu Arada u srpskoj oficirskoj i graničarskoj porodici. Po ugledu na svoga oca, Petar će takođe biti oficir odan austrijskom dvoru za čiji interes je štitio granicu prema ondašnjem Turskom carstvu, a na teritoriji ondašnje Ugarske. Kao mlad stupio je u austrijsku vojsku i brzo dogurao do čina kapetana. Učesnik je poznatog Velikog bečkog rata ili Velikog turskog rata (1683-1699.godina) koji je vodila „Sveta Alijansa“ zapadnih zemalja. Tada su oslobođeni veliki delovi centralne Evrope od Turaka. Ovaj hrabri mladić istakao se u borbama protiv Osmanlija gde je u činu kapetana branio šančeve u rodnom Peču koji je bio u sastavu Potisko-pomoriške granice 1715. godine. Iste godine nakon završenih sukoba sa Turcima Pera Segedinac odlazi u zasluženu penziju u unapređen u čin pukovnika.
Dvadesetak godina kasnije, tačnije 1735. godine u mađarskoj županiji Bekeš (mađ. Békés megye) izbiće buna bekeških kmetova. Učesnici bune bili su Srbi, Mađari i Rumuni, a razloga za bunu bilo je mnogo. Narod je prekomerno globljen, trpeo je konstantno maltretiranje spahija koji su često prelazili granicu i vršili teror nad stanovništvom. Prisilno rimokatoličenje srpskog življa takođe je bilo u modi, a sprovodilo se uz podršku austrijskog cara Karla VI.
Ustanička skupina od 500 ljudi ipak nije dorasla regularnim carskim trupama, vrlo brzo je doživela poraz kod mesta Erdeheđa nakon čega dolazi do rasula u ustaničkoj, pre svega običnoj narodnoj i seljačkoj vojsci.
Srpski kapetani kao organizatori bune ubrzo bivaju uhapšeni. Tako je kod Arada, kod svog pobratima Ranka Tekelije, uhapšen osamdesetogodišnji Pera Segedinac. Iako je bio odan Bečkom dvoru i spreman da udari sabljom svoje sunarodnike ukoliko bi se protivili carskim odlukama, uoči ustanka promeniće mišljenje shvatajući da su Srbi samo oruđe u rukama Bečke carevine. Smatrao da srpske jedinice ne treba da ratuju protiv francuske vojske, na koju ih je slao Bečki dvor, već svoj rat treba da vode protiv Turaka za oslobođenje Srbije.
Po zarobljavanju u Aradu Peru sa sinom Mihajlom prebacuju u Budim u kojem će mu biti suđeno za bunu u Bekešu. Predsedavajući suda grof Imre Baćani osudiće ga na mučku smrt na točku za istezanje. Pre izvršenja kazne budimski paroh, sveštenik Nikola Milovanović, ispovedio je i pričestio Peru Segedinca kako bi mu duša uzletela na nebo čista. Nakon smrti austrijske vlasti izvadiće mu utrobu, a telo poslati u Pečku kao opomenu Srbima. Ni ovo nije bio kraj bečkoj perverziji koja će na kraju raskomadati telo Pere Jovanovića na četiri dela i razaslati ga po mađarskim gradovima „budućim ustanicima za primer“.
Pera Jovanović Segedinac pogubljen je 24.marta 1736. godine na pijaci Sv. Đurđa u Budimu. Mađarski seljaci spevali su potresnu pesmu „Pogibija slavnog Pere“ i na taj način odali počast svom saborcu. U Budimskoj tvrđavi postavljena je spomen ploča posvećena Peri i ustanicima. 1882. godine, Pesnik Laza Kostić napisao je istoimenu dramu, tragediju.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
