ZLATIBOR – Sredinom maja, na području Parka prirode Zlatibor, otkriveno je novo stanište i po prvi put zvanično utvrđeno prisustvo retke vrste dnevnog leptira u Srbiji – Papilio alexanor, u narodu već nazvan Sokolov repak.
Ovo izuzetno značajno otkriće rezultat je zajedničkog istraživanja koje su sproveli Udruženje za održivi razvoj i očuvanje prirodnih staništa Srbije „Habiprot“ iz Novog Sada i stručnjaci Prirodno-matematičkog fakulteta iz Kragujevca.
Sokolov repak važi za jednog od najkrupnijih i najelegantnijih dnevnih leptira koji mogu da se vide u Evropi. Njegov izgled odmah privlači pažnju – telo i krila mu oblikom i bojom podsećaju na poznatog lastinog repka, dok uzdužne tigraste šare i način letenja podsećaju na prugastog jedrilca. Upravo iz te sličnosti potiče i narodni naziv – „sokolov repak“, dodeljen prema elegantnom i moćnom letu sličnom sivoj varijanti sokola, čiji rep takođe krase karakteristične pruge.
Ovim otkrićem, Srbija je dobila 202. vrstu dnevnog leptira, a Sokolov repak se svrstava među najintrigantnije vrste dnevnih leptira Evrope. Ova vrsta je pontsko-mediteranskog porekla, a njeno prirodno stanište obuhvata širok areal: od Španije i juga Francuske, preko Severne Italije, Balkana i Jadranske obale, pa sve do Grčke, Turske, Male Azije, Kavkaza i Irana. Prisutnost ove vrste u Srbiji do sada nije bila potvrđena, što ovo otkriće čini izuzetno važnim i za domaću i za evropsku entomološku zajednicu.
Otkriće sokolovog repka na Zlatiboru otvara nova pitanja, ali i mogućnosti za očuvanje prirodnih staništa koja omogućavaju opstanak ovakvih retkih i osjetljivih vrsta. Stručnjaci upozoravaju da je prisustvo ovako specifičnih leptira indikator očuvane prirode, ali i da su njihova staništa podložna degradaciji zbog prekomerne urbanizacije, upotrebe pesticida i klimatskih promena.
Udruženje „Habiprot“ i PMF Kragujevac najavili su nastavak istraživanja kako bi se preciznije mapirala populacija sokolovog repka na teritoriji Srbije, a rezultati bi mogli doprineti i međunarodnim konzervacionim strategijama.
.
