VRŠAC – U Narodnom pozorištu “Sterija” u toku je realizacija projekta pod nazivom “100 godina Koštane” u okviru kojeg je, osim produkcije predstave u režiji Vladimira Lazića, predviđen i interaktivni edukativni program za mlade Vršca koji će moći da se i pre gledanja predstave upoznaju sa značajem i mogućim aktuelnim značenjima jednog od najizvođenijih dramskih dela na našim prostorima.
Projekat je kreiran s obzirom na činjenicu da se ove godine navršava tačno sto godina od prvog objavljivanja ovog najizvođenijeg dramskog dela koje je osim na klasičnim pozorišnim repertoarima prisutno u obrazovnom planu i programu naše zemlje, pa osim produkcije centralne predstave u aktuelnoj sezoni Narodnog pozorišta “Sterija”, ima za cilj da to kultno delo prve polovine 20. veka i pre podizanja zavese približi posebno mladoj publici. Stanković je ovo delo napisao kada je imao oko 24 godine, ali ga je više puta prepravljao sve do konačne verzije koju je objavio kao zasebnu knjigu 1924. godine.
Najoriginalniji srpski pripovedač i najbolji romanopisac Borisav Stanković (1876, Vranje – 1927, Beograd) spada u modernu pozorišnu etapu primenjujući za to vreme nova izražajna sredstva i zato svojom “Koštanom” doživljava hučan scenski uspeh. U književnosti se javlja najpre kao pripovedač, ali je njegovo najbolje dramsko delo, komad u 4 čina sa pevanjem i muzikom Dragutina Pokornog, koje je prvi put izvedeno 22. juna 1900. u Narodnom pozorištu u Beogradu, Boru Stankovića svrstalo u red najizazovnijih dramskih pisaca. “Koštana” je do danas ostala jedno od naših najizvođenijih, ali i najradije gledanih dramskih dela u pozorištima.
Iako izrazito lirska drama sa motivima iz vranjanskog života, čak ni najuspeliji Nušićevi komadi nisu uspeli da obezbede tako širok obuhvat publike u gotovo svim slojevima kao “Koštana”. Istorija teatra govori da je na repertoarima nije bilo samo onda kada u ansamblima nije bilo koga da igra Koštanu, romkinju koja mora da bude dobra igračica i plesačica, čiji je lik inače nastao po motivima iz stvarnog života romske pevačice o kojoj je Stanković slušao anegdote.
Inspiraciju za lik Koštane bila je Romkinja iz Vranja po imenu Malika, koja je s ocem i bratom pevala po kafanama i privatnim slavljima, a zbog lepote i šarma, o njoj se pročulo nadaleko. Borisav Stanković je u svom delu opisao da nadimak duguje „krupnim očima kao u košute“. O tome da li su se pisac i ona zapravo sreli, postoje različite verzije. Stanković je podržao onu verziju prema kojoj je, odrastajući u Vranju čuo za lepu romsku pevačicu, jer je njena trupa bila najbolja i najčešće pozivana da nastupa po kućama imućnih Vranjanaca, ali je pre pisanja nije video.
Njihov susret odigrao se u jednoj kafani u Vranjskoj Banji, tek nakon što se Koštana već igrala u pozorištima širom Srbije. Koštana je svakako bila vrlo popularna pevačica, a po sopstvenim iskazima, pevala je i kraljevima Petru i Aleksandru Karađorđeviću. Vranjanci su nastavili da je zovu Koštana, što znači „kesten“. U starosti je govorila da ne voli ni Stankovića, ni novinare, jer pišu o njoj i raznose je po celom svetu, a ona nikome nije ništa nažao učinila.
Jovan Skerlić je pišući o ovom Stankovićevom delu naglašavao bogat dramski potencijal jer je, kako je govorio, cela Koštana tužna istorija zgaženih srca i promašenih života. Svi Stankovićevi likovi ovog dela se mnogo vesele, ali niko od njih zapravo nije veseo i srećan. U tom potencijalu svoje uporište pronalazi i reditelj Vladimir Lazić koji je ovo delo adaptirao za vršačku pozorišnu scenu. U predstavi igra ceo ansambl Narodnog pozorišta “Sterija”, a uloga Koštane poverena je Jovani Božić, dok će lik Mitka tumačiti Ivan Đorđević, a Stojana Miloš Đurović. Hadži Tomu će tumačiti Jonel Kuđija, a njegovu ženu Katu Monika Boldovina Bugle. Arsu, predsednika opštine će igrati gostujući glumac Fuad Tabučić, a Vasku, njegovu ćerku, Jovana Andrejević Grujić. Vanja Radošević biće u ulozi Stane, dok će Sonja Radosavljević igrati Magdu, a Srđan Radivojević i Tamara Tamči Toskić, Grkljana i Salče, Koštanine roditelje.
Predstava se realizuje u saradnji sa gradskim KUD-om “Laza Nančić” čiji će igrači takođe stati na scenu uz glumce kada ih za to pripremi Jelena Arsić, balerina Pozorišta na Terazijama koja je u ovoj predstavi zadužena za koreografiju i scenski pokret.
Muziku za predstavu komponuje Ninoslav Ademović, jedan od najpoznatijih romskih kompozitora na našim prostorima i stalnih saradnika reditelja Vladimira Lazića. Njegova muzika prisutna je u mnogim filmskim i pozorišnim ostvarenjima, a sa rediteljem Lazićem kao kompozitor pozorišne muzike ostvario se u projektima “Ribarske svađe” Karla Goldonija u Bugarskoj “Gospođa Ministarka”, Branislava Nušića – Narodno pozorište Vranje, “Bilo jednom u Banatu”, mjuzikl Vladimira Lazića – Narodno pozorište „Toša Jovanović“ Zrenjanin i drugim. Na muzičkoj sceni je više od 30 godina, a komponovao je preko 200 pesama. Kod Gorana Bregovića radio je kao aranžer više od 10 godina.
Reditelj Vladimir Lazić je dugogodišnji umetnički saradnik vršačkog pozorišta koje mu je ove godine dodelilo i Nagradu “Ivan Vukov” za veliki doprinos srpskoj pozorišnoj sceni, posebno se referišući na jubilej njegove predstave “Cigani lete u nebo” koja se već 20 godina izvodi na sceni beogradskog Pozorišta na Terazijama. Autor je preko 140 pozorišnih ostvarenja za koje dobija više od 20 nagrada za režiju. Predstave koje je režirao gostovale su na festivalima u Evropi, SAD, Australiji U dva navrata 1990. i 2000. Lazić je bio i umetnički direktor Narodnog pozorišta ”Sterija”.
Umetnički direktor Pozorišta “Zoran Radmilović”, Zaječar bio je tokom dve pozorišne sezone – 1992/93. i 1995/97 god. Od 1997. do -2000. I 2003/04. bio je upravnik pozorišta “Zoran Radmilović”, Zaječar. 1996. god. osniva umetničko udruženje ART STUDIO “R” – Zaječar / Beograd i sa saradnicima realizuje veći broj ostvarenja, promotivnih filmova, izložbe, plakate, reklame, “Festival total dizajn”, instalacije… Od 2016. do 2017. radio je kao umetnički direktor Pozorišta lutaka za decu “PINOKIO”, a 2017 – 2019 i kao direktor ovog pozorišta. Predstave koje je režirao za Narodno pozorište “Sterija” svrstavaju se u antologijske vršačke predstave koje su osvajale i publiku i nagrade na festivalima. Radovi na njegovoj najnovijoj predstavi u kojoj je planirano više od 30 izvođača na sceni uveliko su u toku, a premijera je zakazana za 28. maj.
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
