Ulica priča priču: Ulica Ignjata Pavlasa (FOTO/VIDEO)

NOVI SAD – Ulica Ignjata Pavlasa nalazi se u najužem novosadskom starom jezgru grada.

Iako nije preterano dugačka, u njoj su smešteni neki od najvažnijih objekata, važnih za sport, pozorište i muziku.

Prvi objekat od velike važnosti svakako je Sokolski dom, koji predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Zgrada Sokolskog doma podignuta je u periodu između 1934. i 1936. godine, po projektu arhitekte Đorđa Tabakovića, na molbu i za potrebe novosadskog Sokolskog društva, a pored Sokolskog društva i članova izgradnju su pomogli mnogi darodavci, ugledni građani kao i grad Novi Sad i Banska uprava.

Sokolski gimnastički sistem nastao je u Češkoj 1862. godine.

Zanimljivo je reći da su Česi organizaciju nazvali „Soko“ inspirisani srpskim narodnim pesmama u kojima se ova ptica pojavljuje kao simbol hrabrosti i slobode.

Osnivač ovog gimnastičkog sistema je dr Miroslav Tirš. Sokolski gimnastički sistem imao je zadatak da kod mladih kroz gimnastičke telesne vežbe razvija njihove najbolje osobine.

Sokolsko društvo u Novom Sadu je osnovano 1905 godine, i u svojoj stogodišnjoj istoriji, uspelo je da očuva izvorne principe i vrednosti Sokolskog (Tiršovog) gimnastičkog sistema nastalog u drugoj polovini 19. veka.

Dr Ignjat Pavlas bio je izuzetno zaslužan za veliki uspeh i ugled Sokolskog društva u Novom Sadu između dva svetska rata.
U dramatičnim događajima 27. marta. 1941. godine, sokoli su prvi izašli na ulice Novog Sada, a sa balkona Dunavske banovine, pred oko 15.000 ljudi, govorio je dr Ignjat Pavlas.

Nakon aprilskog sloma, Sokolski dom je prešao u ruke okupatora i postao dom Leventaša.

Za vreme zloglasne racije, januara 1942. godine na obali Dunava, zajedno sa svojim sokolima i veslačima, streljan je i gurnut pod led i dr Ignjat Pavlas.

Posle Drugog svetskog rata, 1945. godine, formirano je Prvo Gimnastičko društvo – Novi Sad.

Gimnastika kao sportska grana, imala je vodeće mesto u programu društva, koje se brzo razvijalo kako u masovnosti, tako i u kvalitetu.

Foto: Gradske info

Januara 1951. godine, Sokolski dom se predaje na korišćenje Prvom gimnastičkom društvu.

Iste godine, Gimnastički savez Jugoslavije, menja ime u „Partizan“, pa u skladu sa tim 1952. godine i društvo menja ime i postaje Društvo za telesno vaspitanje Partizan I, ali i dalje neguje gimnastičke programe za decu i odrasle, kao i sportsku gimnastiku.

Zbog toga su tereni koji se nalaze iza zgradnje Sokolskog doma Novosađanima poznatiji pod tim nazivom – Partizanovo igralište.

Celokupnu istoriju Sokolskog društva moguće je svakodnevno pogledati na svojevrsnoj izložbi na otvorenom.

Foto: Gradske info

Naime, na ogradi Partizanovog igrališta nalaze se paneli sa zapisom i fotografijama o istorijatu ovog veoma važnog društva.

Takođe, zgrada Sokolskog društva u Novom Sadu mnogo je poznatija pod nazivom Pozorište mladih, istoimenom pozorištu koje je tu smešteno.

Pozorište mladih osnovano je 1931. godine kao Pozorište lutaka, a poteklo je od Sokolske sekcije lutkara koja je u okviru Sokolskog društva formirana godinu dana ranije.

Foto: Gradske info

Od 1952. godine pozorište nosi ime Gradsko pozorište lutaka.

Šezdesetih godina, osim marioneta, uvode se i nove vrste lutaka – ginjol i javajke, da bi 1968.godine bila odigrana i prva „živa“ predstava, te od tada pozorište nosi svoj današnji naziv.

Osim na srpskom predstave su igrane na mađarskom, slovačkom, rusinskom i albanskom jeziku.

U okviru zgrade Sokolskog društva smešten je i Dom kulture, u kojem se održavaju svirke.

Foto: Gradske info

Drugi objekat od velike važnosti, ne samo za istoriju Novog Sada, već i čitavog prostora Ex-YU je čuveni Studio M (koji se zvanično vodi na adresi Pionirska 2, iako je front zgrade orjentisan ka Ulici Ignjata Pavlasa, baš kao i glavni ulaz u objekat).

Zgrada Studija M sagrađena je 1959. godine, prema projektu čuvenog novosadskog arhitekte Pavla Žilnika, uz zgradu Radija Novi Sad, koji je već bio smešten u bivšoj zgradi Doma udruženja trgovaca (Trgovački Lojd).

U početku je služila kao koncertna dvorana za koncerte klasične, zabavne i narodne muzike, dramske igrokaze i predstave, različite prigodne događaje i slično, sve dok sredinom šezdesetih u Jugoslaviji nije počeo da dominira rokenrol.

Neke od najboljih svirki su održane u Studiju M, a neki od najboljih albuma snimljeni su u Radiju Novi Sad.

Foto: Gradske info

Radio Novi Sad je imao dva studija u kom su mnoga velika imena poput EKV-a, Buldožera i mnogih drugih snimila poznate albume.

Sedamdesetih i osamdesetih godina nije bilo benda u Jugoslaviji koji nije svirao u Studiju M.

Novi Sad je nekad u tom produkcijskom smislu bio veoma zanimljiv.

Prvi dani džeza održani su u Studiju M, a čuvenom Četu Bejkeru je to bio jedan od poslednjih nastupa u karijeri.

Foto: Gradske info

Korni grupa je svoj poslednji nastup održala u Studiju M, objavljen je kao dupli album, jedna ploča je koncertna, a druga su hitovi.

Grupa Azra je u Studiju M svojevremeno svirala kao predgrupa, a Prljavo kazalište i Leb i sol su održali gomilu svojih koncerata u tom prostoru.

Prvi koncertni zapis Bijelog dugmeta ikad snimljen nastao je upravo u Studiju M.

Oni su tada imali jedan album, dosta su bili neuvežbani, ali je koncert bio odličan, prisećaju se stariji sugrađani koji su imali priliku da ih slušaju.

Foto: Gradske info

Slovenački Buldožer je snimio svoj drugi album u Radiju Novi Sad.

U koncertnoj sali svoj prvi koncert 1980. održao je mladi pijanista Ivo Pogorelić.

U ovom studiju albume su snimali i EKV, Bajaga, „Laboratorija zvuka“, Zvonko Bogdan, a Balašević svoj rani hit „Prva ljubav“.

Od svih bendova bivše Jugoslavije, samo Indeksi i grupa Smak nisu nikada svirali u Studiju M.

Studio M možda jeste izgubio svoj pravi smisao jer se u njemu više ne snimaju albumi i ne održavaju svirke, ali ostaju snimci kao svedoci jednog vremena.

Studio M danas služi kao prostor za umetničke izložbe.

Ukoliko vas tokom šetnje centrom Novog Sada put nanese u ulicu Ignjata Pavlasa, obavezno pogledajte neku predstavu u Pozorištu mladih ili svratite na neku svirku u Domu kulture.

Foto: Gradske info

Ako ste više sportski tip, okupite društvo i odigrajte neku utakmicu na Partizanovom igralištu.

Za koju god varijantu da se odlučite, nećete pogrešiti

Pročitajte još:

Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.

Tagovi:

Pročitajte još:

Претрага
Close this search box.