PARIZ – Francuski predsednik Emanuel Makron pokrenuo je postupak ukidanja sporazuma iz 2013. godine kojim su alžirski zvaničnici i diplomate mogli da bez vize borave u Francuskoj do 90 dana.
Ova odluka predstavlja novu eskalaciju u narušenim odnosima između dve zemlje sa duboko ukorenjenom kolonijalnom prošlošću.
Makron je, prema informacijama iz Jelisejske palate, naložio premijeru Gabrijelu Atalu i ministru spoljnih poslova Žanu-Noelu Baru da započnu proceduru poništavanja sporazuma, pozivajući se na „jednostrano kršenje diplomatskih normi od strane Alžira“.
Francuski odgovor na proterivanje svojih diplomata
Potez dolazi kao odgovor na nedavne incidente u kojima su alžirske vlasti proterale više francuskih državnih službenika. Ministar Baro već je najavio mogućnost proterivanja alžirskih diplomata bez važećih viza, nagoveštavajući oštriju francusku liniju u odnosima sa ovom severnoafričkom zemljom.
U pozadini ovog sukoba leži i odluka Francuske da prizna suverenitet Maroka nad Zapadnom Saharom – spornoj teritoriji koju Alžir ne priznaje kao deo marokanske države i čiji suverenitet podržava pokret Polisario, čije je sedište upravo u Alžiru.
Sporovi oko zatvorenih francuskih državljana
Dodatnu tenziju izazvala je situacija sa francusko-alžirskim piscem Bualemom Sansalom i novinarom Kristofom Glezom, koji se nalaze u zatvorima u Alžiru. Sansal je osuđen na pet godina zbog „podrivanja nacionalnog jedinstva“, a Glez na sedam godina zbog navodnog „zagovaranja terorizma“. Pariz zahteva njihovo oslobađanje.
Alžir odgovara: „Nismo podložni pritiscima“
U odgovoru na Makronovu najavu, alžirsko Ministarstvo spoljnih poslova optužilo je Francusku za eskalaciju i pokušaj političke ucene.
„Francuska pokušava da diktira pravila u suverenom odnosu. Alžir nije zemlja koja podleže pritiscima – bez obzira na njihov izvor“, stoji u saopštenju.
Zvanični Alžir dodaje da je spreman da se jednostrano povuče iz sporazuma o viznim olakšicama, što dodatno komplikuje ionako napete odnose.
Geopolitičke i unutrašnje posledice
Francusko-alžirski odnosi godinama su bili na klackalici – između pokušaja pomirenja i dubokih istorijskih rana. Ova kriza se dešava u osetljivom trenutku za Makrona, jer su odnosi sa Alžirom značajna politička tema i u domaćem kontekstu.
Alžirci čine najbrojniju imigrantsku zajednicu u Francuskoj, a milioni francuskih građana imaju alžirsko poreklo. Odluka o vizama može imati snažne političke posledice unutar same Francuske, posebno uoči lokalnih i evropskih izbora.
