Srpski odbrambeni pas (skraćeno SOP) je rasa nastala ukraštanjem vukova, tornjaka, napuljskih mastifa, rotvajlera i američkih stafordskih terijera.
Ukrštanje pomenutih rasa bio je pokušaj Nenada Gavrilovića, travara sa Romanije, da oživi istrebljenu rasu „srpskog mastifa“. Ukrštanja su završena 1991. godine pa se zbog toga pomenuta godina uzima kao godina nastanka rase SOP.
„Srpski mastif“ ili „Dušanov mastif“ prema pojedinim izvorima prvi put se pominje u staroj srpskoj državi 1345. godine za vreme vladavine Cara Dušana, koja je tada zahvatala veliki deo jugoistočne Evrope, od Beograda na severu, Bosne na zapadu do Svete gore na jugu.
Poreklo ove rase usko je vezano za razvoj srpske države jer je njenim širenjem i jačanjem stvarana i jaka vojska. Vojska je za svoje potrebe razvila posebnu vrstu psa ukrštanjem napuljskog mastifa sa drugim rasama.
Prema nekim izvorima lična carska garda Cara Dušana se uglavnom sastojala od stranih plaćenika koji su sa sobom često dovodili napuljske mastife i vremenom ukazali na njihovu potrebu i veliku korist u taktičkim borbenim zadacima.
U srednjem veku, prvobitna primena i uloga srpskog mastifa bila je napadačka.
Zbog malog broja jedinki, mastif je u Srbiji razmnožen i ukršten za potrebe formiranja posebnih jedinica napadačkih borbenih pasa koje će se kasnije strateški koristiti u borbi sa pešadijom i konjicom.
Srpski mastif bio je „strah i trepet“ za pešadiju a omiljena meta su im bili strelci. Jurišne jedinice borbenih pasa imale su zadatak da u što kraćem vremenskom roku onesposobe neprijateljske strelce, time svedu ljudske gubitke na minimum i otvore prostor za prodor konjice.
Nakon Dušanove smrti i raspada carstva, rasa je nastavila da živi na spskim dvorovima ali i u narodu. Prema narodnim predanjima „sprski mastif“ je odigrao važnu ulogu u Kosovskom boju u zaustavljanju turske konjice.
U narodnim epskim pesmama u odlučujućoj bici na Kosovu spominju se pod nazivom „ljuti lavovi“. Spominje u pesmi „Smrt majke Jugovića“:
„…Pa odletje na Kosovo ravno,
Mrtvih nađe devet Jugovića
I desetog starog Jug Bogdana,
I više njih devet bojnih koplja,
Na kopljima devet sokolova,
Oko koplja devet dobrih konja,
A pored njih devet ljutih lava.
Tad zavrišta devet dobrih konja,
I zalaja devet ljutih lava,
I zaklikta devet sokolova;
Al tu majka tvrda srca bila,
Da od srca suze ne pustila,
Već uzima devet dobrih konja,
I uzimadevet ljutih lava,
I uzima devet sokolova,
Pa se vrati dvoru bijelome.
Daleko je snahe ugledale,
Malo bliže pred nju išetale:
zakukalo devet udovica,
Zaplakalo devet sirotica,
Zavrištalo devet dobrih konja,
Zalajalodevet ljutih lava,
Zakliktalo devet sokolova;
I tu majka tvrda srca bila,
Da od srca suze ne pustila…“
Nakon Kosovske bitke vojna uloga srskog psa svedena je na personalnu, preciznije na odbrambenu funkciju.
Poslednji primerak ove rase uginuo je 1960. godine na planini Radan. Prema nekim podacima 60-ih godina prošlog veka poslednji primerci su uspavani u manastirima širom BiH, naredbom Tita odnosno komunista.
Smatra se da je istrebljen u doba Josipa Broza Tita u naletu uništavanja svih obeležja sprske monarhije.
Mastif je bio simbol obeležja prestiža kraljevke tradicije u gotovo svim evropskim državama pa je najverovatnije da je zbog toga i srpski mastif istrebljen a takođe i izgubljen u istorijskim spisima.
Današnji odgajivači SOP-a pominju ovaj čin kao stravičan zločin komunista.
Njegovo„oživljavanje“ pokrenuo je travar sa Romanije, Nenad Gavrilović. U periodu od 1981. do 1991. godine ukrštanjem ukraštanjem vukova, tornjaka, napuljskih mastifa, rotvajlera i američkih stafordskih terijera oživljava se srednjovekovna rasa „srpskog mastifa“ i nastaje Sprski odbrambeni pas (SOP).
Boja
SOP se javlja u više boja: crni, crno tigrasti, sivi, sivo tigrasti, žuti, medeni i tigrasti. Beline su dozvoljene do 30%.
Karakter
Potpuno odan vlasniku i ukućanima, zaštitnik porodice, privržen, poslušan i pouzdan, lak za dresuru, nepoverljiv prema strancima i veoma pažljiv i dobar prema deci.
Životni vek
SOP je dugoživeća rasa i živi oko 18-20 godina.
Interesantno je to da se SOP ne plaši pucnja iz pištolja i puške, već samo dodatno uvećava njegovu pažnju.
On je najbolji čuvar ljudi, domaćinstva, stoke i sl. i spreman je da se bori po cenu života kako bi zaštitio svog vlasnika.
SOP je jedan od najboljih čuvara koji je izrazito privržen svom gazdi. Uglavnom bude udaljen od gazde desetak metara i sva pažnja mu je usmerena na sve što se dešava okolo. Retko prihvataju novog vlasnika i novi autoritet jer osećaju i smatraju da su tim činom izdani od starog gospodara.U stanju su da odbijaju hranu i vodu zbog toga.
Nivo energije: Visok nivo
Nivo razigranosti: Visok nivo
Odnos prema drugim psima: Uglavnom prijateljski
Odnos prema drugim ljubimcima: Prijateljski
Odnos prema nepoznatim ljudima: Izuzetno nepoverljiv
Lakoća treniranja: Lak za treniranje
Zaštita: Visok nivo zaštite
Potrebno održavanje: Lak za održvanje
Tolerancija na vrućinu: Visoka tolerancija
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
