Srećan Uskrs! Hristos vaskrse!
Svim čitaocima Vojvodina uživo koji Uskrs slave po julianskom kalendaru čestitamo ovaj najsrećniji hrišćanski praznik.
Danas se slavi Uskrs, dan kada je, po hrišćanskoj veri, Isus vaskrsao iz mrtvih, pobedio smrt i svima ljudima na zemlji darovao večni život.
Prema odlukama Nikejskog sabora 325. godine, koje do danas poštuju sve pravoslavne crkve, Vaskrs treba slaviti u prvoj nedelji punog meseca posle prolećne ravnodnevice, ali obavezno posle jevrejske Pashe.
Vaskrs može biti u razmaku od 35 dana, najranije 4. aprila, a najkasnije 8. maja po julijanskom kalendaru. Po gregorijanskom kalendaru, to je period od 22. marta do 25. aprila. Zbog toga je Vaskrs pokretan praznik i praznuje se tri dana.
Jedna od dilema koja se javlja u poslednje vreme među vernicima je da li se kaže Uskrs ili Vaskrs, vaskrse ili voskrese.
Prema opšteprihvaćenom rečniku Matice srpske, najpravilnije bi bilo reći: „Hristos vaskrse“, međutim, sasvim je u redu i „Hristos voskrese“.
Izvorni oblici reči kao što su Vaskrs, Vaskrsenije, Vaskrsnuti, Vaskrse potiču iz starog srpkog crkvenog i književnog jezika. Ove reči u prevodu označavaju uskrsnuće, odnosno ustajanje iz mrtvih i ponovno oživljavanje. Takozvani srpskoslovenski jezik, odnosno srpska redakcija staroslovenskog jezika, nastala je u vreme kada su Srbi primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost, tokom 10. veka. Od tada pa do prvih decenija 15. veka, Srbi su pomenute reči izgovarali sa poluglasnikom iza početnog „V“, a od 15. veka pa nadalje izgovaraju ih sa „A“. Dakle to je reč Vaskrs.
Negde od sredine 18. veka do danas ruskoslovenski jezik se upotrebljava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao zvaničan crkveni jezik. U tom crkvenom jeziku reči o kojima govorimo izgovaraju se na ruski način, sa „O“ u prvom slogu, Voskresenije, Voskresnuti, Voskrese.
Reč Uskrs, s druge strane, pripada srpskom narodnom jeziku, u kojem je u veoma davno vreme početno „U“ dobijeno od starog početnog „V“.
U Pravopisu srpskog jezika piše da, iako se obe reči koriste u srpskom književnom i narativnom izrazu, izvesne razlike postoje. One su stilskog karaktera, pa je tako prefiks „vas-“ svečaniji, a prefiks „us-“ pripada stilski neutralnom standardu.
Tako da je potpuno ispravno i u duhu srpskog jezika i pravoslavlja čestitati Uskrs, kao i Vaskrs.
Kako god da čestitate ovaj radosni hrišćanski praznik, Vojvodina uživo vam želi da ga provedete mirno, radosno i u krugu porodice.
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
