I ove 2024. godine Vidovdan je spojio Vojvodinu sa Kosovom i Metohijom, Suboticu i Novi Sad sa Gračanicom, Sremsku Mitrovicu i Suboticu sa Obilićem. Prošle su vidovdanske svečanosti, ali Gračanica ne živi samo za Vidovdan.
Ona je živa 365 dana u godini, a portal Vojvodina uživo prenosi vam priču o povezanosti severne i južne pokrajine, koje je počelo povezivanjem kulturnih sadržaja, brojnim izložbama umetnika sa KiM, predstavama i koncertima u Srpskom narodnom pozorištu, Matici srpskoj, subotičkom Dečjem pozorištu, a nastavilo se akcijama u kojima su deca iz Subotice ugostili vršnjake iz kosovskog Pomoravlja, iz srpskih enklava, a Grad Subotica ugostio decu iz Gračanice i Kosovske Mitrovice i Obilića. Dečje pozorište u Subotici i ove godine je deci Gračanice za Vidovdan poklonilo predstavu u porti manastira.
„Povezala nas je kultura, jer ona uvek bude karika koja prva spaja. U ovih nekoliko godina uvek smo, kako su se susreti bližili kraju, tražili razloge za nove vidove saradnje i nove susrete, trudeći se da ta saradnja bude svaki put sve bolja, kvalitetnija i sadržajnija” – rekla je Jasmina Stevanović, ispred delegacije Grada Subotice.
„Želimo da napravimo čvrst lanac kao neraskidivu vezu koja će učvrstiti sever i jug Srbije, Vojvodinu i Kosovo. Nije nam dovoljna jedna karika, potreban je niz, koji podrazumeva veze između ljudi, ustanove koje sarađuju, decu koja odlaze jedni kod drugih, ideje koje se razmenjuju…i kada sve to budemo postigli, tada smo uspeli i tada naša borba neće biti uzaludna”.
Boraveći na Kosovu i Metohiji, za portal Vojvodina uživo čuli smo od istoričara iz gračaničkog Doma kulture priče o istoriji Gračanice, a naročito su značajne one koje dosežu 2,5 decenije unazad. Nakon progona iz gradova 1999. godine, u zaleđu nekih gradova ostale su da žive potpuno izolovane i od sveta odvojene srpske enklave. U zaleđu Prištine formirala se velika enklava sa Gračanicom kao centrom. Mnogi stanovnici Prištine beže od etničkog čišćenja, dok se mnoge institucije ovog grada sa 40 hiljada stanovnika prebacuju u Gračanicu i okolinu.
Nekoliko godina od potpisivanja Kumanovskog sporazuma život Srba je bio dramatično obeležen svakodnevnim napadima, otmicama i ubistvima. Gotovo da nema porodice ili pojedinca koji nije osetio posledice ovakvog života.
Današnja Opština Gračanica je, kažu meštani, rezultat volje da se opstane, iako se na svakom koraku vidi da je nastala na ruševinama jednog velikog grada i njegovog bivšeg života. Uprkos svemu, ovde se prema podacima iz lokalnog porodilišta rađa, verovatno, najviše dece kod Srba, organizuju se kulturni događaji, a razmena kulturnih sadržaja dva najveća grada naše severne pokrajine, Novog sada i Subotice, sa Domom kulture u Gračanici, način je da se na jednom mestu svi saberemo i tako sjedinjeni činimo sve za očuvanje srpskog identiteta.
Po povratku sa Kosova, pitaju znatiželjni: kakav je osećaj biti u Gračanici?
Kako reče jedne godine Zlata Kocić, dobitnica nagrade „Zlatni krst kneza Lazara“ , u besedi u Gračanici: „Dovoljno je da raširimo ruke i prikažemo simbol po kome smo sazdani. Daje nam se da se krsta podsećamo. Da osećamo da živimo u njemu, da živi u nama. Da ga nosimo kao što ga je nosio Sin Božji, da tu težinu ne zaboravimo. Da se uspravljamo iz posrtanja pod bremenom i iz padanja svakodnevnog. Da se sama duša učvršćuje u nadanju da možemo biti uspravljeni“.
Gračanica je dar, i taj dar istinski vredi čuvati u svojoj duši. Tada se setimo i svojih posrtanja, i tek tada shvatimo koliko su mala i neznatna u odnosu na svakodnevno breme sa kojim žive naši domaćini.
Pročitajte još:
