NOVI SAD – Kako se Novi Sad razvijao i gradio tako su to pratile i zdravstvene ustanove, prva je napravljena davne 1689. godine, tokom rata sa Turcima. Bila je to poljska bolnica za korišćenje tokom ratnog sukoba.
Naselje Novi Sad se spominje 5 godina kasnije uglavnom kao „Petrovaradinski šanac“. Prva prava bolnica izgrađena je 1730. godine kao „Srpska pravoslavna bolnica“. Prvu rekonstrukciju od čvrstog materijala imala je 1745. g, a tada dobija ime po osnivaču „Visarionova pravoslavna bolnica“. Tri godine nakon toga Novi Sad dobija status „Slobodnog kraljevskog grada“ i zahvaljujući tom razvoju dobija još jednu, ovaj put „Katoličku bolnicu“ 1754. g. koju osniva Toma Anderle. Treću bolnicu su osnovali Jevreji 1801. g. pod okriljem njihovog svetovnog društva „Hevra Kadiš“. Školovanih lekara u Novom Sadu nije bilo, građanima su tada pomagali berberi-hirurzi, babice, a mnogo ređe vojni lekari iz štabova. Prvi lekar koji je došao da radi sa prebivalištem u Novi Sad, bio je ujedno prvi Srbin koji je uopšte završio fakultet, dr Jovan Apostolović 1759. godine.
Mnogi problemi i izazovi pratili su razvoj grada i zdravstva, za vreme revolucije 1849. godine u bombardovanju, pored dobrog dela Novog Sada, u nepovrat je otišla katolička i jevrejska bolnica, od pravoslavne je ostala opustošena zgrada. Ali grad nije stao, obnovio se iz početka. Tadašnje vlasti su nastojale da se „veroispovedne“ bolnice spoje u jednu, te je prvo izgrađena „mala Gradska bolnica“ 1859.g. u kući Lorenca Menrata, a potom je 1873. g. izgrađena i „Opšta bolnica slobodnog kraljevskog grada Novog Sada“ na uglu Futoške i Školske ulice. Opšta bolnica je imala dovoljno bolesničkih postelja, sa hirurškim i internističkim odeljenjem, u okviru internističkog odeljenja su bila i manja odeljenja , porodilište, infektivne bolesti, psihijatrija. Prvi Srbin lekar Jovan Apostolović po sprečavanju ulaska epidemije u Novi Sad biva primoran da napusti mesto gradskog fizika, a potom i Novi Sad. Troškove lečenja početkom 20. veka su pokrivali sami pacijenti, za one koji nisu imali da plate troškove lečenja su pokrivali grad ili opština, pa su bolnice često ostajale bez osnovih sredstava za rad. Troškovi bolnice su dolazili na naplatu gradskoj kasi koja često nije imala kako da ih izmiri. Tokom perioda kraljevine SHS Novi Sad postaje i definitivno regionalni centar, ali problemi ne jenjavaju, procenjeno je da samo 20% bolesnika može da plati troškove lečenja. Gradske vlasti tog vremena često nisu imale razumevnja za zahteve bolnice, a ni rukovodioci bolnice za gradske vlasti. Kako bi se slikovito opisala situacija najbolje govori da je bolnica od grada dobila u zakup poljoprivredno zemljište na kom je uzgajala povrće za svoje potrebe. Naročito je grad opterećivalo regionalni karakter bolnice. Umesto države grad je davao subvencije kako bi se bolnica grejala, predlagalo se i smanjivanje broja kreveta…
Dalji razvoj grada doneo je nove izmene i u zdravstvu jer je postojeća bolnica postala mala. Nova „Državna bolnica“ sa četiri puta većim kapacitetom se otvara 1909. godine, nalazila se na futoškom putu. Bolnica na ovom mestu stoji i dalje, naravno mnogo puta nakon toga rekonstruisana, da bi 1945. godine postala „Glavna pokrajinska bolnica“ čime dobija regionalni karakter. Nakon Drugog svetskog rata bolnička služba se reorganizuje, socijalistički sistem je regulisao prethodne probleme. Bolnica se vremenom rekonstruiše u Klinički centar Vojvodine, da bi danas postao i Univerzitetski klinički centar Vojvodine, te je pored nedavno završenih rekonstrukcija od strane grada i pokrajine, pokrenuto nakon 20 i kusur godina završetak preostala dva paviljona Urgentnog centra.
No, kako je vreme prolazilo socijalistički sistem i model nije mogao da isprati razvoj medicine, problemi su se gomilali, rešenja se teško nalazila. Promena društvenog sistema 2000. g. nije donela mnogo izmena na bolje u polju zdravstva, javljali su se novi problemi, vraćajući nas praktično na početak priče. Objekti u kojima su zdravstveni radnici u Novom Sadu radili bili su uglavnom u izuzetno lošem stanju, a otvaranje granica značilo je i ogroman odliv medicinskog kadra.
Novi Sad 2020. godine, nakon jednog veka, a prema ranijoj najavi gradonačelnika Miloša Vučevića dobija novu bolnicu za sada nazvanu „Mišeluk“ koja bi po završetku pandemije trebala da pokrije nove okolnosti razvoja grada Novog Sada i postane gradska bolnica, kako bi Novosađani dobili adekvatnu zdravstvenu zaštitu na sekundarnom nivou.
Prelomni momenat za zdravstvo u Novom Sadu i dokaz da jedan čovek može da napravi promenu na bolje, jeste dolazak Miloša Vučevića 2012. g. na mesto gradonačelnika. Poput Visariona Pavlovića i ostalih velikana našeg grada, pokazao je svojim radom da nema funkcionalnog grada bez funkcionalne zdravstvene službe. Njegovim dolaskom vrše se rekonstrukcije zgrada sa postavkom nove opreme, većina tih objekata nije bila krečena 30 i više godina. Izgradnjom novih zdravstvenih objekata, kao i nove bolnice na „Mišeluku“ pokazao je put kojim Novi Sad ide u budućnost.
Sa obzirom na aktuelne stope mortaliteta, trenda koji prati sve evropske gradove pa i Novi Sad, naš grad se nosi povećanom stopom nataliteta i pravi je fenomen zadnjih nekoliko godina po broju novorođenčadi. Samim tim dalje ulaganje u zdravstvo, kadrove, zdravstvene ustanove -jeste prioritet. Plodove ovog rada ubiraće mnogo generacija Novosađana u godinama koje dolaze.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
