NOVI SAD – U okviru projekta “Požuri, snimi, produži život”, koji je Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo, u saradnji sa Institutom za plućne bolesti Vojvodine pokrenuo 2020. godine, pregledano je više od 10 hiljada građana iz Novog Sada, Subotice i Vrbasa. Za četiri godine skrininga otkriveno je više od 120 karcinoma pluća u ranom stadijumu, što je i glavni cilj projekta.
Projekat ranog otkrivanja raka pluća prvi je na Zapadnom Balkanu pokrenuo Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo, 2020. godine, ali je zbog pandemije koronavirusa prekinut i nastavljen 2021. Za četiri godine pregledano je 10.200 građana u riziku, pre svega aktivnih pušača, a kod 120 osoba otkriven je rak pluća.
Dr Snežana Bojanić, pomoćnica pokrajinskog sekretara za zdravstvo, navodi: “Ono što nas je obradovalo u skriningu jeste činjenica da je više od 50 odsto ljudi kod kojih smo otkrili karcinom on bio u prvom ili drugom stadijum, što znači da su svoje lečenje završili hirurškim putem, i tu očekujemo zaista dobre rezultate”.
Karcinom pluća je veoma podmukla bolest, podseća dr Bojanić i navodi da kada se već jave simptomi, poput teškog, učestalog kašlja, sa krvavim ispljuvkom i bolovima u grudima, to znači da je bolest uzela maha i da su prognoze za izlečenje veoma loše.
“Nažalost, kod nas se otkriva vrlo kasno, u trećem ili trećem na četrvtom stadijumu, kada karcinom pluća nije operabilan. On je operabilan u prvom i drugom stadijumu, i onda su šanse za izlečenje zaista velike”, ističe dr Snežana Bojanić, pomoćnica pokrajinskog sekretara za zdravstvo.
Skrining se trenutno obavlja na Institutu za plućne bolesti Vojvodine, kao i u opštim bolnicama u Subotici i Vrbasu. Po uzoru na njih, do kraja novembra trebalo bi da zaživi i u Beogradu, a potom i u ostatku Srbije. Postoje tri kriterijuma koje ispitanici treba da ispune kako bi učestvovali u skriningu.
“Prva grupa su oni koji puše tzv. 30 paklo godina. Paklo godina se izračunava tako što se broj dnevno popušenih cigareta pomnoži sa brojem godina koliko osoba puši, podeljeno sa 20. Znači, oni od 30 i naviše paklo godina su prva grupa.”
Druga grupa su oni od 20 paklo godina, sa naslednim faktorom, a treća grupa su bivši pušači, koji nisu konzumirali cigarete unazad deset godina. Skrining počinje popunjavanjem ankete u Domu zdravlja, a nastavlja se u bolnici, gde se za svega nekoliko minuta na niskodoznim LDCT skenerima obavlja pregled, koji je potpuno bezbolan, a što je najvažnije, može da vam spase život.
