VRŠAC – U Vršačkoj kuli, 700 godina od njenog prvog pomena, otvorena je prva stalna izložba „Život u utvrđenje u srednjovekovnom Banatu“, koja na autentičan način prikazuje kako se tokom vekova odvijao život unutar ovih kamenih zidina.
Posetioci sada po prvi put mogu da vide neke od originalnih arheoloških predmeta pronađenih na tom lokalitetu, delove ratničke opreme, hladno oružje kao i brojne replike oružja, oklopa, zastava i maketu (dioramu) idealne rekonstrukcije Vršačkog zamka.
Otkako je 2015. godine, oronula i za javnost zatvorena Vršačka kula sa prepoznatljivim „zubima“ na vrhu, te postala Vršački zamak sa postavljenim krovom, dozidanom manjom kulom i nedovršenom kružnom kulom, unutrašnjost tog objekta je bila potpuno prazna. Međutim, i kao takav, zamak je mamio posetioce iz cele Srbije i regiona, jer se sa poslednje etaže pruža fantastičan pogled na panoramu grada i nepreglednu vojvođansku ravnicu. Grad Vršac je ove godine, za potrebe opremanja Vršačke kule, izdvojio je dodatnih dva miliona dinara.
“Veliko mi je zadovoljstvo i ponosna sam danas, što smo za naše sugrađane i sve posetioce, ponovo otvorili vrata najvažnijeg simbola našeg grada, Vršačke kule, postavljanjem ove autentične muzejske postavke koja nam prikazuje sedmovekovnu istoriju ovog utvrđenja. Nakon višedecenijskog nemara, 2015. godine, ovaj spomenik kulture nažalost, morao je da bude zatvoren. Svesni vrednosti Vršačke kule, mi smo kao lokalna samouprava, njenu rekonstrukciju stavili u plan prioriteta i zahvaljujući angažovanju ljudi iz naše Gradskog muzeja, koji su sa saradnicima svakodnevno ovde radili, danas smo ponovo uvrstili našu kulu na turističku mapu Vršca. Posetioci ovog spomenika kulture od velikog značaja, nezaobilaznog u obilasku našeg grada od sada po prvi put mogu da vide neke od originalnih arheoloških predmeta pronađenih na ovom lokalitetu, delove ratničke opreme, hladno oružje kao i brojne replike oružja, oklopa, zastava i maketu idealne rekonstrukcije Vršačkog zamka. Današnjim otvaranjem još jednog depadansa Gradskog muzeja Vršac, ispunili smo obećanje dato prilikom otvaranja „Apoteke na stepenicama“ da ćemo našim sugrađanima, ali i svim posetiocima, učiniti dostupnim sve naše znamenitosti. Grad Vršac nastaviće da baštini svoju kulturu, tradiciju i lepote koje ima, a u saradnji sa Gradskim muzejom naredni koraci biće rekonstrukcija ostalih depadansa: Sterijine kuće, Muzeja Roberta Hamerštila u Gudurici kao i naredna faza rekonstrukcije ostalih objekata Vršačkog zamka, čime ćemo nastaviti da unapređujemo kulturnu i turističku ponudu za sve stanovnike i turiste u našem gradu”, izjavila je u svom obraćanju gradonačelnica Vršca Dragana Mitrović.
Stalnu izložbu su postavili kustosi-istoričari Gradskog muzeja Vršac, Ivana Ranimirov i Stefan Mavrović, uz mentorsku asistenciju dr Aleksandra Krstića, višeg naučnog saradnika Istorijskog instituta u Beogradu, koji se opsežno bavi srednjovekovnom istorijom Vršca. Koncipirali su je hronološki, pa, tako, svaka etaža svedoči o jednoj epohi.
“Brojna dokumentacija ukazuje na to da su vršačko utvrđenje sagradili Ugri, mnogo pre turske najezde, najkasnije u 14. veku, u period kada se Vršac zvao Erdšomljo, što je bacilo potpuno novo svetlo na istoriju grada. Nakon odlaska Mongola u proleće 1242. godine, kralj Bela IV (1235–1270) započeo je obnovu zemlje. Važan deo njegovih napora na jačanju odbrambenog sistema kraljevine bio je početak masovne izgradnje kamenih utvrđenja širom Ugarske, naročito u pograničnim područjima. U decenijama koje su sledile nakon mongolske najezde prvo je podignuta tvrđava u Erdšomlju, a zatim i druga utvrđenja na području Krašovske županije. Prvi sačuvani podatak o vršačkom utvrđenju potiče iz 1323. godine, gde se u izvorima javljavaju i kastelani kraljevske tvrđave Erdšomljo. Upravo te godine ovu dužnost obavljao je Nikola, sin Dionisija iz porodice Janki, a 1335. godine vršački kastelan bio je Čoka Toldi, potonji tamiški župan”, obrazložio je dr Aleksandar Krstić.
Prvi sprat je vezan za ugarski period. Tu su, ispod staklenog poda, izloženi originalni predmeti sa ovog lokaliteta, od grnčarije, do delova oružja. Na drugom spratu je prikazan period Srpske despotovine, gde je predstavljen i model zapodnoevropskog viteza na prelazu iz 15. u 16. vek. Poslednji sprat je vezan za turski period. Tu je izložen i deo turskog vodovoda, koji predstavlja, uz par nadgrobnih spomenika, jedino opipljivo svedočanstvo njihove vladavine. Nije izostavljena ni romansirana strana priče o vršačkom utvrđenju, koja je nastala iz pera vršačkog publiciste Dušana Belče. Taj deo izložbe nalazi se u tzv. kapija-kuli, u kojoj se prodaju karte i suveniri.
“Za našu kulu je vezana legenda o začaranoj princezi, koju je čarobnjak pretvorio u zmiju, jer je odbila njegovu prosidbu. Ona se, prema legendi, i danas krije u kamenim zidinama. Tu je i priča o vršačkim patuljcima, koju smo ilustrovali keramičkim figuricama koje su rad Danijele Radeke, kao i lutkarski prikaz neizostavne bitke u kojoj je vršački ustanik Janko Halabura odrubio glavu turskog bega. Detalj iz te borbe se nalazi i na grbu Grada Vršca”, istakla je kustos istoričar Ivana Ranimirov, autorka izložbe.
U planu je da se, na jesen, postojeća postavka dopuni digitalnim sadržajima– idealnom 3D rekonstrukcijom zamka i 4D video-prezentacijom, koja će pružiti uvid u istorijske faze od formiranja utvrđenja do njegovog delimičnog rušenja 1701. godine, nakon potpisivanja Karlovačkog mira. Goste je tokom današnje ceremonije otvaranja, predivnim zvucima na harfi, zabavljala učenica Muzičke škole “Josif Marinković” Dorotea Vasić.
Ova vest je deo projekta Vršac uživo koji se sufinansira iz budžeta Opštine Vršac. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.”
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
