Novi Sad je sredinom 18. veka bio posve drugačije mesto, i nije bio ni blizu mirnog mesta za život kakvog ga danas poznajemo.
Kao i u većini pograničnih gradova, osim onih koji su se naselili ne bi li otpočeli novi život ili razvili novi posao, bilo je i onih koji su gledali da profitiraju otimajući od drugih.
Drumski razbojnici, hajduci, skitnice i lopovi bili su redovna pojava u Novom Sadu. Neretko se dešavalo da ovakvi nitkovi pljačkaju putnike po putevima i šumama u okolini Novog Sada, ali i da upadaju u grad, gde bi pustošili domove Novosađana. Što se bezbednosti tiče, stanovnici Novog Sada su uglavnom bili prepušteni sami sebi.
Upravo sa tim ciljem, odmah po dobijanju statusa slobodnog kraljevskog grada 1748. godine, u Novom Sadu je podignuto prvo gubilište sa vešalima, te je zaposlen prvi dželat, a formirani su i prvi organi policije.
Prve policajce u gradu su činili kapetan, poručnik, 12 policajaca, 4 noćna stražara, 2 kaplara i 4 stražara na konjima (koji su se brinuli za bezbednost u okolini grada i na njivama). Svi policajci su bili iz redova novosadskog građanstva i birani su u službu odlukom Magistrata.
Zaduženja policije su bila javni red i mir, bezbednost u gradu i okolini, kao i uklanjanje prostitutki, besposličara i posluge bez gospodara sa ulica.
Kasnije, početkom 19. veka, nastupilo je vreme kada je svaki građanin Novog Sada morao stupiti u građansku miliciju i imati uniformu. No, ova služba je više imala paradnu ulogu, nego vojnu.
Novi Sad sve do 1861. godine nije imao stalnu policiju, a tek tada se uspostavlja odlukom Gradskog predsedništva.
Kako gradska kasa ne bi bila previše opterećena novim izdacima za policiju, finansiranje je preko poreza prebačeno na građane. Tom prilikom se vodilo računa o imovinskom stanju građana koji plaćaju taj porez, pa su oni koji su imali više imovine plaćali veći porez, oni siromašniji manji porez, dok oni koji nisu imali nikakav imetak nisu plaćali ništa, jer nije bilo ništa da im se ukrade, te oni i nisu imali potrebu za policijom.
Iste godine kada je formirana stalna policija u gradu, utvrđena je i jednoobrazna uniforma za sve policijske službenike. Na glavi su nosili tvrdi polucilindar, na kojem je stajala povijena bela perjanica od konjskog repa. Od oružja, bili su opremljeni turskim krivim sabljama.
Iako su u početku svi stanovnici Novog Sada bili zaduženi za obezbeđivanje poštovanja pravila ponašanja, sa razvojem državnog i društvenog uređenja postepeno se formiraju posebne individualne i kolektivne strukture zadužene za održavanje reda i poštovanje zakona.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
