BELA CRKVA – Skulptura Dupljajskih kolica, remek dela praistorijske umetnosti, postavljena je na ulazu u naseljeno mesto Dupljaja. Pozicioniranjem skulpture na ulazu u Dupljaju, ističe se značaj arheološkog lokaliteta na kome je zabeležen kontinuitet boravka stanovništa od bronzanog doba do poznog srednjeg veka.
Najpoznatiji arheološki nalaz na teritoriji opštine Bela Crkva – Dupljajska kolica, figurina srednjeg bronzanog doba pronađena je u selu Dupljaja u okolini Bele Crkve početkom 20. veka. Leonard Bem ih je otkupio od nepoznatog pronalazača, a kako su bila u fragmentima, uz nečiju zanatsku pomoć ih je rekonstruisao.
Dva pronađena primerka su se nalazila u kolekciji Leonarda Bema do 1929. godine, kada je njegov sin Кarl prodao primerak sa barskim pticama Narodnom muzeju u Beogradu, a drugi, manji, Feliksu Milekeru za Gradski muzej Vršac.
Votivna kolica izrađena su od pečene gline i vešto modelovana sa ukrasnim ornamentima ispunjenim belom pastom. Кola su kružnog oblika i u njima se nalazi figura muškog božanstva obučena u žensku odeću sa širokom suknjom. Vuku je dve barske ptice, a treća se nalazi na mestu kočijaša. Smatra se da predstavljaju božanstvo plodnosti, a moguće i neko sunčano božanstvo.
Skulptura koja je postavljena urađena je po uzoru Dupljajskih kolica koja se čuvaju u Narodnom muzeju u Beogradu i koja su najdragoceniji primerak u praistorijskoj zbirci bronzanog doba. Izradu skulpture finansirala je opštine Bela Crkva, a meštani Dupljaje nisu krili svoje zadovoljstvo što ulaz u njihovo selo krasi skulptura čuvenih kolica, starih 3.500 godina.
“Postavljem skulpture Dupljajskih kolica promovišemo i čuvamo bogato kulturno istorijsko nasleđe opštine Bela Crkva. Na ovaj način arehološki lokalitet Dupljaje mapiramo i u okviru turističke ponude naše opštine,a sasvim sam sigurna da će mnogobrojni turisti i gosti želiti da zabeleže ovu skulpturu i na svojim fotografijama. Dupljajska kolica nisu samo neprocenjivo blago od nacionalnog značaja već i deo svetske kulturne baštine”, rekla je predsednica opštine Bela Crkva, Violeta Simić.
Dupljajska kolica su deo stalne postavke Narodnog muzeja u Beogradu i jedan od najprepoznatljivijih predmeta pred kojim posetioci uvek zastanu.
Кonzervatorsko odeljenje Narodnog muzeja u Beogradu je 2013. godine, za potrebe Muzeja u Beloj Crkvi izradilo repliku Dupljajskih kolica, koja je danas izložena u stalnoj muzejskoj postavci.
Zbog svog specifičnog izgleda, visokog kvaliteta onovremene izrade, još uvek jasno nedefinisane namene i kulta koji bi se vezao za njih, ovaj predmet privlači veliku pažnju.
U prilog popularnosti samih kolica ide i činjenica da su se našla u okviru dizajna savremenih vozačkih dozvola Republike Srbije.
Pročitajte još:
