Na današnji dan u Vršcu rođen Jaša Tomić

VRŠAC – Na današnji dan, 23. oktobar, 1856. godine, u Vršcu je rođen Jakov Jaša Tomić, srpski novinar, političar i pisac. Jedna od vršačkih centralnih ulica novi njegovo ime, nedaleko od nje Vrščani su mu postavili i bistu. Takođe, jedno od naselja u Opštini Sečanj nosi njegovo ime.

Tomić je rođen u vršačkoj Dvorskoj ulici, broj 23, u uglednoj trgovačkoj porodici. Već tokom osnovne škole pokazao se kao veoma bistar dečak lepih manira, koji je odlično recitovao, glumio i pisao pesme. Nakon osnovne škole upisuje temišvarsku gimnaziju, gde pohađa šest razreda, a poslednja dva razreda pohađao je u Kečkemetu.

Tokom gimnazije se ozbiljnije posvećuje književnom radu. Tako je 1873. sa svojim drugom Kostom Formaćem napisao svoju prvu dramu „Đavolski poslovi“, koju je prilikom svog gostovanja u Vršcu izvelo Srpsko narodno pozorište, beleži Dušan Belča.

U gimnaziji počinje da se bavi politikom i, kao i njegov drug Laza Nančić, prihvata ideje socijalizma, veličajući lik i delo Svetozara Markovića. Kao veliki patriota odlazi u Srpsko-Turski rat 1875. Iako je bio veliki poštovalac Marksa i Engelsa, tokom rata se razočarava u socijalističke vođe, kao i čitavu nemačku socijaldemokratiju, jer su bili na strani Turske. To ga navodi da se približi idejama građanskog radikalizma i Svetozaru Miletiću, pogotovo kada se oženio njegovom ćerkom Milicom. Tada je postao i urednik radikalskog lista „Zastava“ , najmoćnijeg lista Srba u Austrougarskoj.

Foto: eVršac

Ubrzo dolazi do sukoba radikalske „Zastave“, koju vodi Jaša, i liberalnog „Branika“, koji vodi Miša Dimitrijević. Sukob prelazi u ličnu sferu kada Dimitrijević počinje da vređa Milicu Tomić. Jaša, braneći čast svoje supruge, na železničkoj stanici u Novom Sadu, nožem ubija Dimitrijevića. Posle potresnog suđenja, osuđen je na 6 godina zatvora, koje je odslužio od 1891. do 1896. u Vacu, u tamnici za političke zatvorenike. Godine 1892. peticiju za njegovo oslobađanje potpisalo je 3.000 Novosađanki, jer je branio čast svoje supruge Milice.

Po odsluženju kazne vraća se u politički život, staje na čelo Radikalske stranke, piše, drži govore i praktično postaje vođa Srba u Austrougarskoj. Nakon Prvog svetskog rata predsedavao je Velikom narodnom skupštinom u Novom Sadu i značajno uticao na prisajedinjenje Vojvodine (tada Bačka, Banat i Baranja) Kraljevini Srbiji. Posle toga se povlači iz politike.

Jaša Tomić se, pored političkog rada, bavio i književnošću. Kako navodi Dušan Belča, njegovo celokupno delo nikad nije sakupljeno, ali se pretpostavlja da broji preko 10.000 stranica. Pisao je pesme, pripovetke, drame, romane, istorijske rasprave, političke članke, pamflete, satire, feminističke spise i gotovo sve publicističke forme.

Umro je 22. oktobra 1922. godine u Novom Sadu.

Tagovi:

0 Komentari
Najstariji
Najnoviji Najviše glasova
Inline Feedbacks
Vidi sve komentare

Pročitajte još:

Претрага
Close this search box.