Na današnji dan srušen je Berlinski zid, simbol Hladnog rata

BERLIN – Na današnji dan, pre 34 godine, srušen je Berlinski zid, koji je razdvajao dve Nemačke 10.315 dana.

Posle sloma nacističke Nemačke 1945. godine, saveznici su zemlju i glavni grad Berlin podelili na četiri okupacione zone – američku, britansku, francusku i sovjetsku.

Nemačke regije koje su tada pale pod kontrolu SAD, Velike Britanije i Francuske ujedinile su se u maju 1949, čime je formirana Savezna Republika Nemačka, odnosno Zapadna Nemačka.

Zapadna Nemačka se, uz podršku zemalja saveznica, u narednom razdoblju razvijala u kontekstu slobodne tržišne ekonomije i demokratske strukture.

Sa druge strane formirana je DDR, odnosno istočna, komunistička Nemačka, koja je bila satelit SSSR-a i članica Varšavskog pakta. Iz istočne Nemačke, bežale su milioni Nemaca, zbog teške finansijske situacije, ali i zbog autoritativnog režima bez mnogo sloboda.

Pretpostavlja se da je od 1949. do 1961. godine iz Istočne u Zapadnu Nemačku prebeglo više od tri miliona ljudi.

Kako bi zaustavila masovna bekstva, Istočna Nemačka je 12. avgusta 1961. godine tajno donela odluku da se granica u Berlinu zatvori. Pošto ih ni bodljikava žica nije zaustavljala, u noći 17. avgusta 1961. počela je gradnja Berlinskog zida, visokog 3,6 metara. Kroz sam Berlin prolazila su 44 kilometra zida.

Nekadašnji američki predsednik Ronald Regan je prilikom posete Zapadnom Berlinu 1987. godine uputio poziv tadašnjem ruskom lideru Mihailu Gorbačovu, poručivši mu: „Sruši ovaj zid!“

Dugogodišnji vladar DDR-a Erih Honeker u januaru 1989. javno je davao prognoze da će Berlinski zid stajati još 50-100 godina, ali ga je sled događaja demantovao.

U septembru su izbile demonstracije širom Istočne Nemačke, a vrhunac je usledio 4. novembra kad se oko pola miliona demonstranata okupilo na trgu Aleksanderplac u Istočnom Berlinu.

Već 9. novembra ljudi su samoinicijativno počeli da razbijaju delove zida, a 13. novembra istočnonemačka vojska počela je s organizovanim uklanjanjem nekih delova.

Zid je razdvajao dva dela zemlje 10.315 dana.

Državljanima DDR-a bilo je odmah omogućeno da prelaze iz Istočnog u Zapadni Berlin, međutim, pogranična služba je do 23. novembra ograničavala ulazak zapadnonemačkih državljana u Istočni Berlin. Do zvaničnog ujedinjenja Nemačke došlo je 3. oktobra 1990. godine.

Simbol Hladnog rata

Zid je bio i oličenje Hladnog rata, pa je time i samo rušenje Berlinskog zida označilo početak oslobađanja od komunističke ideologije i njenih struktura.

Pročitajte još:

Kristalna noć – Noć koja je najavila najmračnija vremena u Evropi

U rano jutro tog 10. novembra 1938. godine, Nemačka je osvanula u ruševinama i dimu. Jutru je predhodila  noć pogroma nad nemačkim Jevrejima i uništavanje njihove imovine i sinagoga. Tragičan događaj nazvan je cinično „Kristalna noć“ po staklu koje je ostalo rasuto po ulicama, nakon demoliranja jevrejskih radnji i domova. Tamna noć najavila je još tamnija i zla vremena koja su nadvijala nad evropskim kontinentom. Ova noć bila je samo uvod za ono što su nacističke vođe nazvale „Konačno rešenje“, odnosno predstojeći Holokaus i genocid nad evropskim Jevrejima. Tadašnje nacističke vlasti pokušale su da ceo nemili događaj predstave kao spontan, […]

Opširnije

Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.