VRŠAC – Grad Vršac, u saradnji sa Pokrajinskim zavodom za zaštitu spomenika i uz podršku Pokrajinskog sekretarijata za kulturu i odnose sa verskim zajednicama, realizovaće još jedan značajan projekat. Reč je o nastavku stručnih radova na Vršačkom zamku.
“Na redu su radovi na manjoj, polukružnoj kuli, koja će biti prilagođena kulturnoj i turističkoj svrsi i potrebama funkcionisanja velike Donžon kule. Procenjena vrednost radova je 30.000.000 dinara. Prema projektu, prostor polukružne kule namenski je predviđen za edukaciju i razvoj turizma. Planirana suvenirnica omogućiće turistima da ponesu uspomene iz Grada Vršca, kao i da naprave pauzu za osveženje u letnjim danima. Vršačka kula sa utvrđenjem spomenik je kulture od velikog značaja i pod zaštitom je još od 1948. godine. Sama po sebi predstavlja istorijski eksponat. Viševekovni je simbol Grada Vršca i njegove okoline”, kaže dr Trajan Kačina, član Gradskog veća resorno zadužen za kulturu.
Pored izložbe u Donžon kuli, dodaje dr Kačina, koja će, kroz vreme, postajati sve impresivnija, radovi na rekonstrukciji polukružne kule takođe će biti svojevrsni vid turističke atrakcije.
“Posetioci će imati priliku da prate proces stručnih radova na konzervaciji i restauraciji ove srednjovekovne tvrđave. Svi namernici moći će dodatno da uživaju i iz vazduha. Ako se odlučite da posetite Vršački zamak, preporučujemo letom paraglajderom, koji će upotpuniti panoramski pogled na bezgraničnu lepotu Vršačkih planina, prostranu ravnicu i na velike plantaže vinograda. Uzletište je odmah ispod Vršačkog zamka”, kaže dr Kačina.
Strpljivim radom do stalne postavke “Život u utvrđenju u srednjovekovnom Banatu”
Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture iz Novog Sada završio je oktobra 2021. godine radove na kompletnoj rekonstrukcije krova na Vršačkom zamku. Vrednost rekonstrukcije iznosila je 12.000.000 dinara, a radove je finansirao Pokrajinski sekretarijat za kulturu i informisanje i odnose s verskim zajednicama.
Kompletno je rekonstruisan i podaščan krov, sa novom hrastovom šindrom. Pored konsolidacije, postavljena je i hidroizolacija. Spoljno stepenište je obnovljeno i ofarbano. Podest na kuli je zamenjen. U unutrašnjosti, podaščani pod je hoblovan i prefarban protivpožarnom zaštitnom bojom. Urađena je i kompletna zamena prozora u samoj kuli.
To je bio važan preduslov za realizaciju i same stalne muzejske postavke u Vršačkom zamku – „Život u utvrđenju u srednjovekovnom Banatu“, koja je otvorena jula 2023. godine, zahvaljujući sredstvima Grada Vršca. Pred muzejskom publikom i turistima našla se izložba koja je oživela vekove istorije, prvi put, nakon 700 godina, zahvaljujući obimnim arheoloških otkrićima koja pružaju saznanja o prošlosti ove tvrđave.
“Predstavili smo dugo sakupljano blago, koje najbolje oslikava istorijat same građevine, čiji prvi pomen datira još iz 1323. godine. Na ovom mestu, pred zidinama Vršačke kule, zabeleženi su vekovi, decenije i godine bogate i šareniloke prošlosti južnobanatskog okruga. Sama postavka je imala za cilj da prikaže istoriju grada kao košnicu političkih vrenja i dramatičnih zbivanja u kom su se preplitali uticaji velikih sila i različitih kultura, nevidljivo povezanih u organsku celinu dubokih korena i dugog trajanja u jednom mestu. Izložba je predstavila građu po hronološkom rasporedu, obuhvaćeno je razdoblje od prvog pomena Vršca (1227. godine) do oslobođenja od Osmanske vlasti 1718. godine. Naši posetioci, imali su priliku da se kroz četiri prikazane celine upoznaju sa originalnim oružjem i delovima ratničke opreme srednjeg veka, delom arheoloških nalaza pronađenih na ovom lokalitetu. Izložbu su upotpunili i brojno oruđe, replike hladnog oružja, gotskog oklopa, vezirne košulje, fototipsko izdanje Privilegovane Tržišne povelje Franca II, informativni dvojezični tekstovi koji su nam po prvi put predstavili autentičnu istoriju Vršačkog zamka, potpisne legende, ilustracije, model diorame idealne rekonstrukcije Kule”, kaže direktorka Gradskog muzeja Vršca Ivana Ranimirov.
Imajući u vidu da se radi o starom utvrđenju, prikazan je i svakodnevni život vojnika, koji su bili zaduženi za njeno održavanje i odbranu. Javnosti je po prvi put predstavljeno ono što je pronađeno u tvrđavi, konzervirano, obrađeno, pripremljeno i prilagođeno svim posetiocima. Za postavku je izabrano ono što je najdragocenije, najatraktivnije i što predstavlja čitavu grupu nalaza.
“Izložba je stalnog karaktera, ali će se dopunjavati. U narednom periodu očekuju nas novi radovima, sredstvima obezbeđenih preko Pokrajinskog sekretarijata za kulturu i odnose s verskim zajednicama”, dodaje Ranimirov.
“Vršački zamak – Virtuelna prezentacija”
Projekat “Vršački zamak – Virtuelna prezentacija” imao je za cilj da se vršačka srednjovekovna tvrđava, primenom savremenih informacionih tehnologija, predstavi široj javnosti kroz različite oblike vidljivosti, koji bi doprineli pre svega boljem iskorišćenju turističkog potencijala.
Projekat je finansiralo Republičko ministarstvo kulture. Rezultat ima i dva korisnički upotrebljiva proizvoda: Idealnu 3D rekonstrukciju Vršačkog zamka i 4D video prezentaciju, koja će pružiti uvid u različite istorijske faze od formiranja i razvoja utvrđenja do njegovog rušenja.
“Idealna 3D rekonstrukcija i 4D animacija savremeni je medijum koji promoviše, objašnjava, približava i ostaje neprekidno dostupan svim zainteresovanim kategorijama, animirajući publiku kvalitetnim i atraktivnim sadržajima, ujedno doprinoseći popularizaciji kulturnog nasleđa i različitim mogućnostima koje može da pruži arheološka građa. Rezultati ovog procesa biće dostupni teško pokretnim ili osobama sa invaliditetom, i pružiti im mogućnost potpunog doživljaja obilaska svih delova Vršačkog zamka”, kaže Ranimirov.
Digitalni sadržaji imaju veliki promotivni značaj, koji će omogućiti veću vidljivost i bolje pozicioniranje Vršačkog zamka kao značajne kulturno turističke destinacije, koja će upotpuniti ponudu Grada Vršca.
“Ovim projektom posetiocima će se, takođe, na licu mesta, pružiti najzanimljivije informacije o lokalitetu i istorijski prikaz tvrđave, kroz epohe, kroz kratke titlove i audio zapis svih istorijskih događaja na četiri jezika (srpski, engleski, rumunski i nemački). Posetioci će doživeti iskustvo kretanja kroz realističnu rekonstrukciju zamka visoke rezolucije 4K, kao i da se upoznaju sa predmetima i objektima tog doba u 3D prikazu. Osavremenjavanjem, različitim digitalnim postupcima, kao i redovnim dopunama građe, Vršački zamak će dobiti na atraktivnosti i održivosti i promociju kod mnogo šire publike nego do sada”, kaže Ranimirov.
Postavljanjem monitora na stalnoj postavci Vršačkog zamka, na kojima će se prikazivati rekonstrukcija kule i njene okoline, omogućeno je i direktno poređenje originalnih predmeta sa digitalno rekonstruisanim primerima, što će doprineti lakšem razumevanju arheoloških i istorijskih sadržaja i događaja.
“Kreirani su novi zanimljivi sadržaji i usluge kojima će kulturna ponuda Grada Vršca biti podignuta na viši nivo i dostupna svim zainteresovanim korisnicima, kako na nacionalnom, tako i na internacionalnom nivou, što je naročito važno s’ obzirom na pogranični položaj Vršca i veliki broj posetilaca koji tokom godine dolaze iz Rumunije. Vršačka tvrđava, eho kroz vreme, zbog grandioznosti poduhvata, zbog važnosti ovog strateškog mesta na kojem je napravljena, zbog uticaja koji je imala i odraza na dešavanja, ostaje bitan trag Vršca u vremenu. Vršačka kula je konačno glavni akter priče. Odabrani muzeološki materijal prikazuje i sugeriše da se u tih nekoliko vekova trajanja ovde vodio izuzetno dinamičan, ne samo vojni, već i društveni i kulturni život”, zaključuje Ranimirov.
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
