VRŠAC – Međunarodni žiri Evropske nagrade za poeziju „Petru Krdu“, koja se dodeljuje svake druge godine odlučio je da ove godine 22. laureat bude jedan od najznačajnijih savremenih turskih pesnika, prevodilac i izdavač METIN DŽENGIZ (METIN CENGIZ).
Ovogodišnji žiri odlučivao je u sastavu: Prof. dr Mihajlo Pantić, predsednik žirija, Saša Radojčić pisac i književni kritičar i Lidija Dimkovska, makedonska pesnikinja koja živi u Sloveniji, takođe dobitnica Evropske nagrade za poeziju «Pertu Krdu ». Odluka je doneta jednoglasno.
Nagrada se sastoji od novčanog iznosa, diplome, knjige izabranih pesama „Vrt večnosti“ u prevodu Ane Stjelja i slike, ulje na platnu, vršačke slikarke Daniele Morariu i biće dodeljena 21. decembra u 12 časova u Svečanoj sali Gradske kuće, kada će se oglasiti gong Književne opštine Vršac, koja već više od pedeset godina na najbolji mogući način promoviše kulturu, poeziju i grad Vršac.
Tog dana KOV će dvadesetdrugi put uručiti Evropsku nagradu za poeziju. Hladan i sumoran decembarski dan biće praznik za dušu u gradu pod bregom koji se uvek interesovao za kulturu, a ona je višestruko uzvraćala. Primetiće to svako ko dolazi u Vršac. Tog dana sa vršačkih drvoreda vioriće se stihovi dosadašnjih laureata. Tačno u podne sa balkona Gradske kuće poleteće u vazduh i 22 balona ukrašena stihovima dobitnika.
Zatim će u Svečanoj sali Gradske kuće biti uručena nagrada uz obrazloženje predsednika žirija, prof. dr Mihajla Pantića, koji je ujedno i glavni urednik KOV. Diplomu i knjigu izabranih pesama kao sastavni delovi nagrade uručiće Ana Krdu, predsednica Književne opštine Vršac, a sliku, ulje na platnu, takođe sastavni deo nagrade značajnih umetnika sa naših prostora uručiće Daniela Morariu, akademska slikarka, veliki darodavac i prijatelj KOV. Svečanost će uveličati glumac Narodnog pozorišta „Sterija“ Ivan Đorđević kao i mecosopran Anisija Livijana Babuc.
O DOBITNIKU
Metin Džengiz rođen je 1953. godine u mestu Gole (tur. Göle), koje se nalazi u severoistočnoj turskoj provinciji Ardahan, na granici sa Gruzijom i Jermenijom. Godine 1977. završio je Visoku školu za osnovne nauke i strane jezike Ataturk univerziteta u Erzurumu. Diplomirao je 1987. godine na Odseku za francuski jezik na Marmara univerzitetu. Bavi se pisanjem, književnim prevođenjem i izdavaštvom. Njegove pesme su objavljene u mnogobrojnim međunarodnim časopisima i prevedene na više od trideset jezika, među kojima su: francuski, engleski, nemački, hindi, španski, italijanski, arapski, srpski, japanski, vijetnamski…
Poslednjih trideset godina posvetio se pisanju poezije i promišljanju o poeziji. Kao kritičar, iza sebe ima obimno delo zasnovano na isticanju značaja pesničkih slika u poeziji, za šta najveću inspiraciju pronalazi u delu velikog turskog pesnika Nazima Hikmeta. Takođe je proučavao poeziju sa stanovišta pesničkih tema, kao što su: religija, modernizam, socijalizam, filozofija, ali i sa stanovišta pesničkog stila i forme.
Objavio je petnaestak knjiga poezije, prevode sa francuskog jezika, književne prikaze i knjige iz oblasti književne teorije. Glavni je urednik turskog poetskog časopisa Şiirden, kao i izdavačke kuće Şiirden Yayıncılık koju je zajedno sa svojim saradnicima osnovao 2005. godine.
Za svoj književni rad Metin Džengiz je dobio mnoge prestižne književne nagrade, kako u Turskoj, tako i u inostranstvu. To su pre svega dve najprestižnije pesničke nagrade u Turskoj – Nagrada „Behçet Necatigil”, Nagrada „Melih Cevdet Anday”, te prestižna međunarodna pesnička Nagrada „Tudor Arghezi” u Rumuniji. Dobitnik je Evropske nagrade za poeziju „Petru Krdu” (2023) koju dodeljuje Književna opština Vršac (KOV).
IZ OBRAZLOŽENjA ŽIRIJA
“Poezija Metina Džengiza problematizuje stanovišta i izazove tradicionalnih poetika, postavlja pitanja i oblikuje teme iz savremenog sveta, pritom nastojeći da ih izrazi u skladu sa realnošću života, a da ujedno sačuva lirsku autorefleksivnost. Drugim rečima, intimizam Džengizove poezije uvek podrazumeva ili priziva širi društveni kontekst; poezija toga pesnika zapravo je neprestani dijalog sa sopstvenom senkom, sa drugim „ja”, sa kulturom i znakovima vremena u kojem nastaje. Tom osobinom Metin Džengiz svrstava se među stvaraoce koji poeziju ne vide kao zasebno ostrvo u haosu modernog sveta, već upravo kao jezički sugestivno artikulisan način prevazilaženja tog haosa, i svih iskušenja sa kojima se čovek našeg doba susreće. Naporedo sa pisanjem stihova Džengiz se u ranijim fazama svoga rada bavio i književnom kritikom, da bi skorije decenije osim pisanju pesama posvetio opštijim raspravama o prirodi pesničke umetnosti, uključujući njoj imanentne teme stila, forme, stvaralačke poetike, religije, socijalizma, modernizma itd. iskazujući poseban interes za vrste, značaj i ulogu poetskih slika, pri čemu za to često nalazi polazište i primere iz dela velikog turskog pesnika Nazima Hikmeta. Osim književnim stvaralaštvom Džengiz se bavi i prevođenjem, kao i uredničkim, publicističkim i izdavačkim radom. Njegove pesme su objavljene u mnogim svetskim časopisima i prevedene su na više od trideset jezika, između ostalih i na francuski, engleski, nemački, hindi, španski, italijanski, arapski, srpski, japanski, vijetnamski… Sve to preporučuje ga za dobitnika Evropske nagrade za poeziju „Petru Krdu”.”, saopštio je žiri.
Književna opština Vršac je posebno istaknuta kulturna institucija koju je osnovao 1972. jedan od najznačajnijih pesnika srspke i svetske književnosti druge polovine xx veka, Vasko Popa, a od osamdesetih godina na njenom je čelu bio pesnik i prevodilac Petru Krdu (do smrti, 2011.) koji je stvarao na rumunskom i na srpskom jeziku.
Književna opština Vršac ( KOV), već dugi niz godina predstavlja jedan od najznačajnijih izdavača visokih književnih vrednosti iz oblasti savremene evropske poezije. U tom pogledu poseban značaj ima jedinsveno književno priznanje na našim prostorima – Evropska nagrada za poeziju koja od 2011. nosi ime Evropska nagrada za poeziju „Petru Krdu“.
Krdu je osnovao nagradu sa ciljem da ona bude kulturni most među narodima Evrope. Upravo je ona pronela ime KOV i Vršca širom sveta i s pravom se može reći da je jedan od posvedočenih podviga njenog dugogodišnjeg predsednika i urednika Petrua Krdua koji je bio tragač za poezijom visokih estetskih i umetničkih vrednosti i koji je ulogu izdavaštva podigao na nivo misionarstva.
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.