Na pravoslavni praznik Ognjenu Mariju, 30. jula 1941. godine, ustaški režim NDH počinio je masakr nad više od 1.200 srpskih civila, koji su brutalno ubijeni u pravoslavnoj crkvi u Glini – zločin koji i danas svedoči o genocidu nad Srbima u Drugom svetskom ratu.
Tog dana, u organizaciji vlasti NDH i lokalnih ustaških komandanata, više od 1.200 Srba iz okolnih sela Banije pozvano je u Glinu pod izgovorom da će im biti obezbeđena sigurnost i omogućeno da se vrate svojim kućama. Većina ovih ljudi prethodno je bila prisilno pokatoličena i potpisala deklaracije o lojalnosti režimu Ante Pavelića. Međutim, umesto zaštite, dočekala ih je smrtonosna zamka.
Srbi su uvedeni u crkvu Rođenja Presvete Bogorodice u samom centru Gline, gde su zatvoreni i potom brutalno ubijeni noževima, maljevima i hladnim oružjem. Svedoci zločina iz redova preživelih navode da je crkva ubrzo bila ispunjena krvlju do članaka, a tela su danima iznošena i zakopavana u masovne grobnice.
Crkva u kojoj se dogodio zločin je nakon pokolja minirana i sravnjena sa zemljom, a nakon Drugog svetskog rata na njenom mestu je izgrađen Spomen-dom žrtvama fašizma. Može se reći da je žločin još jednom ponovljen tokom devedesetih godina prošlog veka, nakon akcije „Oluja“, kada je Spomen-dom pretvoren u Hrvatski dom, a memorija na zločin je u potpunosti izbrisana.
Ovaj masakr predstavlja samo jedan u nizu sistematskih zločina nad Srbima u NDH, čiji je vrhunac, nažalost, bio genocid sproveden u koncentracionim logorima kao što je Jasenovac.
Ćutanje koje traje
Godinama se o ovom zločinu govorilo tiho, a mnogi dokumenti su skrivani ili uništavani. Tek od 1990-ih pokrenuta su istraživanja Muzeja žrtava genocida i srpskih istoričara, koji su na osnovu svedočenja, fotografija i preostalih arhiva rekonstruisali tok događaja.
Broj žrtava varira u različitim izvorima, ali se danas, prema podacima Muzeja žrtava genocida u Beogradu i svedočenjima preživelih, smatra da je u Glini 30. jula 1941. ubijeno između 1.100 i 1.500 Srba, među kojima je bilo i starih i dece.
Sećanje i obaveza
Srpska pravoslavna crkva i srpski narod širom sveta svake godine na dan Ognjene Marije obeležavaju parastos za postradale u Glini. Današnji dan nije samo dan od verskog značaja, već i dan kada treba da se sećamo zločina počinjenog u Glini 1941. godine, trajnog podsetnika na cenu mržnje i zle ideologije koju je srpski narod u 20. veku doživeo od strane NDH i ustaškog režima.
U Glini danas ne postoji nijedan javni spomenik koji eksplicitno govori o ovom zločinu. Uloga medija, istoričara i društvenih institucija ostaje ključna da bi se istina o ovom danu sačuvala od zaborav, kao istorijska činjenica, a ne samo mit u kolektivnom pamćenju naroda.
