Jedinstven, jer je prvi te vrste južno od Save i Dunava, bronzani mač iz praistorije, nađen pored trase Moravskog koridora na periferiji Kruševca, sada je i deo stalne postavke Narodnog muzeja u ovom gradu.
Hiljade ljudi videlo je mač lično ili putem društvenih mreža, ali interesovanje za njega ne jenjava. Kako je precizirala kustos Milica Miladinović, autentično oružje potiče iz perioda od 1.200 do 1.100 godine pre naše ere, na prelazu između bronzanog i gvozdenog doba.
Veruje se da je bronzani (bronzandopski) mač bio u vlasništvu pripadnika naroda iz alpskih zemalja, a našao ga je radnik iz Turske, angažovan na izgradnji Moravskog koridora kod naselja Koševi. Mač se nalazio u pesku, u koritu Zapadne Morave.
MAČ STAR 3.000 GODINA PRONAĐEN U SRBIJI pic.twitter.com/od8mdDou5I
— Arsil (@arsagarson) August 1, 2023
“Ima punolivenu ukrašenu dršku sa koncetričnim krugovima, kao i kružne i polukružne motive na diskoidnoj jabučici”, objasnila je Miladinovićeva.
Uživo, mač se danas može pogledati već u prizemlju Narodnog muzeja u okviru praistorijske zbirke stalne postavke. Ne može biti srećnija okolnost po zaljubljenike u prošlost, što su radovi na Moravskom koridoru, koji kroz Rasinski okrug prolazi teritorijom Varvarina, Ćićevca, Kruševca i Trstenika, podrazumevali i zaštitne arheološke radove.
Tako su 2021. godine na periferiji sela Maskare kod Varvarina nadomak već poznatog arheološkog lokaliteta Bedem, građevinci koji su trasirali auto-put naišli na prve skelete zakopane u zemlji. Do kraja arheoloških iskopavanja našli su čak 38 grobova. Na prvoj poddeonici Moravskog koridora, koja je u funkciji od kraja aprila, jasno je obeležen i sam lokalitet.
“Nalazište Bedem čuva tragove vojnog utvrđenja iz vremena graditeljske obnove cara Justinijana, iz 6. veka, a pored temelja severne kule, delova bedema i osnova kuća, najznačajnije otkriće je ranovizantijska trobrodna bazilika od više od 23 metra”, natpis je na tabli, koja se iz pravca Pojata može videti na levoj strani puta i koja pojašnjava i ranija otkrića, dok je Moravski koridor bio samo nešto o čemu se sanjalo.
Osim očuvanih skeleta i grobnica, iste godine nađena je praistorijska peć, stara oko 3.000 godina i to na lokalitetu Konopljara u mestu Čitluk, kod Kruševca. Zaštitna istraživanja detaljno su dokumentovala sve nalaze na južnoj periferiji nekadašnjeg naselja, gde se živelo od doba starčevačke kulture, pre 8.000 godina, pa sve do početka 13. veka.
Poslednji i do tada neotkriven lokalitet pojavio se prošle godine u Selištu kod Trstenika: ranoslovensko naselje iz 9-10. veka. Stručnjaci su na Arčinovici, kako je nazvano nalazište, nastavili istraživanje ove godine. Otkriće dva rana srednjovekovna objekta 2022. godine već su ulila nadu arheolozima da su na dobrom tragu.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
