KIKINDA / NARVIK – Portal Vojvodina uživo snimio je ekskluzivni dokumentarni film o jednom od najpotresnijih, a u Srbiji gotovo nepoznatih poglavlja Drugog svetskog rata – stradanju preko četiri hiljade zarobljenika iz nekadašnje Kraljevine Jugoslavije, mahom etničkih Srba, koji su prisilno deportovani na robovski rad u okupiranu Norvešku.
U filmu po prvi put govore vodeći norveški istoričari i kustosi muzeja „Krvavi put“ u Nordlandu, među kojima su dr Mikael Stoke, Knut Flovik Thoresen i Ronald Nised-Rusones, koji već godinama istražuju sudbine zarobljenih Srba i odnose dve zemlje.
Foto: Vojvodina uživo
„Oni nisu bili ratni zarobljenici. Bili su ljudska roba — poslati da rade do smrti“, kaže istoričar Knut Flovik Torensen, jedan od sagovornika dokumentarnog filma, ukazujući na brutalnost SS režima i ulogu ustaške NDH u isporučivanju Srba u okupiranu Norvešku tokom Drugog svetskog rata.
Dokumentarni film “od Kikinde do Narvika” u produkciji portala Vojvodina uživo finansirao je Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama, a njegova promocija očekuje se uskoro.
View this post on Instagram
Prvi put viđeni arhivski snimci i svedočenja
Film donosi do sada neobjavljene kadrove logora smrti u severnoj Norveškoj, autentične izjave istoričara koji su proučavali “Krvavi put”, kao i priče kako su živeli logoraši. Prikazano je kako su Srbi, mnogi iz sela u Vojvodini i Banatu, deportovani u logore poput Beisfjorda, gde je stradala gotovo čitava generacija muškaraca.
Posebnu dimenziju filmu daje emotivni osvrt norveških istraživača na činjenicu da se ova priča čuva i istražuje u Norveškoj.
„U Norveškoj učenici idu na groblja gde su sahranjeni srpski zarobljenici, slušaju njihove priče, čuvaju sećanje. “, kaže istoričar knut Flovik Torensen.
Norveška država, uprkos decenijama prošlim od rata, i dalje iz budžeta Ministarstva odbrane i kulture finansira održavanje svih grobova srpskih logoraša, što predstavlja izuzetnu formu istorijskog poštovanja.
Prijateljstvo koje je preživelo ratove
Jedna od ključnih tema filma jeste i opasnost od istorijskog revizionizma. U filmu se otvoreno govori o pokušajima pojedinih istoričara da zamagle etnički identitet stradalih Srba, predstavljajući ih kao Jugoslovene, Bosance ili Hrvate.
„To bi bilo isto kao da Jevreje iz Aušvica nazivamo Nemcima. Ne smemo dopustiti brisanje identiteta zarobljenika“, poručuje Knut Flovik Torensen.
Ekskluziva portala Vojvodina uživo
Ovim projektom Vojvodina uživo želi da osvetli neke od najmračnijih stranica istorije tokom Drugog svetskog rata, ali i da vrati glas ljudima, posebno iz Norveške, iz pokrajine Nordland, koji su pomagali i koji i danas čuvaju uspomenu na stradanje Srbe. Stradale, daleko od domovine, bez prava na ime, na sećanje
