Kasarna “Arčibald Rajs” krije mnoge tajne, ali i njihovog svedoka – zaštićeni platan delio je dvorište sa 6 različitih vojski

NOVI SAD – Kasarna „Dr Arčibald Rajs“ izgrađena za vreme Austrougarske monarhije osim što krije jezive tajne, krije i nemog svedoka svih terora i stradanja mnogih rodoljuba u proteklih 130 godina na ovim prostorima.

U pitanju je Spomenik prirode ,,Javorolisni platan u Novom Sadu“ koji je 1995. godine proglašen zaštićenim područjem III kategorije zbog svojih istaknutih bioloških vrednosti čime privlači pažnju i dominira centralnim prostorom velikog dvorišta kasarne.

Javorolisni platan često se naziva još i londonski platan, a nastao je u XVII veku kao hibridna vrsta u Engleskoj ukrštanjem istočnog i zapadnog platana. Kao visoko listopadno drvo široke krošnje raste u visinu do 35 m, sa deblom prečnika do 2,3 m.

Zbog velike otpornosti na zagađenja idealan je za sadnju u urbanim zonama, pa se svrstava među vrste koje imaju najviše mogućnosti da se gaje u gradovima, a u našoj zemlji platan je jedna od veoma često korišćenih drvenastih vrsta na zelenim površinama.

Javorolisni ili londonski platan ima krupne, neobično lepe i prepoznatljive listove, koji pored toga što prave dobar hlad, lako se i skupljaju kada pred zimu opadnu. Stablo ima belu, išaranu koru, koja je dekorativna preko cele godine, posebno tokom zime, kada je lišće ne skriva, a takođe ima i zimski „nakit“, odnosno plodove, koji poput loptica vise sa grana.

U kasarni u Futoškoj ulici bili su smešteni vojnici više država od Austrougarske, Kraljevine Jugoslavije, okupacione fašističke Mađarske, zatim SFRJ, Srbije i Crne Gore te na kraju Srbije.
Kako su se smenjivale vojske, tako se menjao i naziv kasarne, prvobitno se zvala ,,Honvedska kasarna nadvojvode Jozefa“ pa ,,Kralja Aleksandra“, zatim ,,Maršal Tito“ i na kraju ,,Dr Arčibald Rajs“.

Jezivi zločini u dvorištu kasarne dešavali su se za vreme Drugog svetskog rata i tada je kasarna bila mesto stratišta.

Nasmrt pretučene i unakažene žrtve mađarski fašisti su vešali upravo u senci ovog platana, gde su skončali mnogi Novosađani. Neki od njih su Sava Đisalov, Petar Blažić, Sava Ljubojev, Svetozar Marković – Toza i drugi.

Tako da pored istaknutih bioloških vrednosti stablo javorolisnog platana koje se nalazi u dvorištu kasarne ima i istorijski značaj, čime se upotpunjuje osnova za njegovu zaštitu.

Jedno od najpoznatijih stabala ove vrste u našoj zemlji je svakako i čuveni platan u Topčideru ispred konaka kneza Miloša.

Ovaj platan se odlikuje velikim obimom stabla i razgranatom krošnjom. Star je oko 190 godina, a smatra se da je posađen tokom izgradnje konaka, oko 1830. godine.

Pročitajte još:

Grad pripremio 56 bicikala za najbolje novosadske đake: Cilj je promocija i podsticaj korišćenja dvotočkaša

NOVI SAD – Najboljim učenicima novosadskih osnovnih i srednjih škola biće podeljeno 56 bicikala u okviru predstojećeg Sajma ekologije. Gradska uprava za zaštitu životne sredine uz podršku društveno odgovornih kompanija koje su prepoznale važnost podsticanja mladih generacija da se okrenu ekološki prihvatljivim vidovima transporta, treću godinu zaredom organizuje ovu akciju. U protekle dve godine novosadskim učenicima osnovnih i srednjih škola, koji su se istakli u učenju i vladanju, podeljeno je 114 bicikala. U cilju promocije i podsticanja korišćenja bicikala, a sa željom da oni u sve većoj meri zamene automobile i da postanu jedan od simbola Grada Novog Sada, na […]

Opširnije

 Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.