VRŠAC – Gradski muzej Vršac, u petak 7. oktobra, od 18 časova, predstaviće prevod Privilegovane Tržišne povelje Franca I iz 1804. godine.
Vršac je mesto značajnih istorijskih događaja (Vršačka buna), neprocenjivih prirodnih dobara (Vršački breg), drevnih kulturnih spomenika (Vršačka kula) i zanimljivih arheoloških nalaza.
Vršac je specifičan i po tome što baštini jednu od najdužih pravnih tradicija u Banatu i šire. Dokaz tome je Tržišna povelja iz 1804, koju Gradski muzej čuva iz generacije u generaciju.
Ovaj dokument predstavlja jedan od najznačajnijih pravnih akata u istoriji Vršca od najstarijih vremena do danas. Naime, ovim dokumentom Vršac je konačno postao više od tačke na geografskoj karti, odnosno jednog od niza vašarišta u Banatu. Dobio je svoj politički i pravni subjektivitet, koji ostvaruje do današnjih dana.Delokrug njegove lokalne uprave (magistrata) je značajno proširena u smislu da je preuzeo neke od nadležnosti Vlastelinskog suda, koji je ranije sudio u slučajevima, koji su se ticali građana Vršca.
Najbolji pokazatelj upravo je pravo izricanja najstrože kazne – smrtne kazne. Tržišna povelja je do sada bila samo delimično proučena, ali nije prevođena. S pravne tačke ju je analizirao advokat Aleksandar Stojačković, koji je bio gradonačelnik Vršca. Njegova tumačenja gradske autonomije poslužila su i Feliksu Milekeru, autoru vršačke monografije, kao izvor za opisivanje pravne istorije grada.
To je samo dokaz da povelja nije baština Srbima stranog pravnog sistema, već naprotiv – sistema u kojem su oni igrali vidnu ulogu i ostavili svoj pečat, koji ih čini ravnopravnim naslednicima materijalnih i nematerijalnih istorijskih spomenika habzburške epohe.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
