Danas se pored Svetog Trifuna, kojeg slave pravoslavci, obeležava i Sveti Valentin, koji se popularno naziva i “Dan zaljubljenih”. Ovaj praznik započeo je da se slavi prvo u zapadnim zemljama, a onda je tokom poslednjih decenija ovaj praznik preplavio gotovo celu planetu.
A šta je u stvari i kako je nastao praznik kojim se slavi ljubav?
Današnji dan zaljubljenih, po rečima istoričara vodi poreklo iz Starog Rima gde se veoma dugo proslavljao u periodu od 13. do 15. februara. Tada je priređivana svečanost čija je svrha bila da se duhovno “očistiti” grad, da se zaštititi od zlih duhova i da to domnese plodnost i zdravljeu. Uz narodnu proslavu, ti dani su se u Starom Rimu obeležavali i posebnim običajem prema kojem su na komadićima papira ispisivana imena slobodnih devojaka i stavljana u ćup. Mladići bi iz ćupa izvlačili papiriće sa imenima devojaka i sa njima te noći “ulazili u vezu”. Ponekad su te veze prerasle u brak, ali su uglavnom tih noći bile priređivane orgije u čest boga plodnosti.
Ovaj praznik podrazumevao je ritualno ubijanje domaćih životinja (jarića), čije kože su stavljane na gola ženska tela – uglavnom mladih devojaka. One su verovale da će oblačenjem kože postati plodnije.
Hrišćanske vlasti kasnije su pokušale da ukinu ovaj paganski običaj, ali novopečeni hrišćanoi nisu želeli da se on ugasi. Tada su sveštenici ovaj praznik zamenili proslavom Svetog Valentina koji je hrišćanin, stradao zbog “sklapanja veza” (brakova) u vreme kada je Rimski car Klaudije II zabranio ovu ceremoniju. Na taj način, ostalo je da se proslavlja “ulazak u vezu” i ljubav (i plodnost) ali bez bahanalija.
Ko je zapravo Sveti Valentin
Sveti Valentin je hrišćanski mučenik koji je u trećem veku živeo i postradao za veru Hristovu. Pogubljen je 269. godine odsecanjem glave u doba kad je Rimskim carstvom vladao car Klaudije II. Kasnije je car Julije I u 4. veku nad njegovim grobom podigao baziliku, i od tada se taj svetac počeo slaviti među hrišćanima. Tek u 15. veku sveti Valentin se kod katolika počeo povezivati sa “Danom zaljubljenih”, dok se kod pravoslavaca ovaj svetitelj obeležavao 30. jula po starom, odnosno 13. avgusta po novom kalendaru, s još jednom razlikom što se ne proslavlja kao zaštitnik zaljubljenih. Dokaz za ovu tvrdnju nalazi se i u “Ohridskom prologu” svetog vladike Nikolaja Velimirovića.
Priča o “Valentinovu” glasi otprilike ovako: Glavni akter je sveštenik pogubljen jer je venčavao vojnike, što je tadašnji rimski car Klaudije II strogo zabranio smatrajući da su oženjeni muškarci loši vojnici. Prema verovanju, dok je odlazio da mu odrube glavu, Valentin je slepoj tamničarevoj ćerki poslao pismo sa žutim šafranom u znak zahvalnosti za ukazanu pažnju. Bilo je potpisano „od tvog Valentina”.
Kao što su se mnogi hrišćanski i međunarodni praznici pretvorili u dane za obilato trošenje novca na poklone, gubeći pri tome svoj smisao, tako je i dan svetog Valentina slobodno možemo reći zloupotrebljen. I to ne samo kod rimokatolika i protestanata, nego i kod velikog broja pravoslavaca, naročito među mlađom populacijom.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
