Srbija je vodeća država na zapadnom Balkanu po obimu izvoza voća i broju izvoznih tržišta. Naša zemlja proizvede oko 1,5 miliona tona voća godišnje na oko 190.000 hektara zasada.
Odličan primer rastućeg trenda proizvodnje voća su podaci o izvozu srpske jabuke i kruške. U 2021. izvoz jabuka i krušaka iznosio je 132,5 miliona dolara, što je 30 odsto više u odnosu na 2019. godinu, sa ukupnom proizvodnjom od 569.176 tona. O tome da li i u kojoj meri koristimo potencijal, šta to izdvaja naše voće u odnosu na zemlje u Evropi i kakav nas značajan međunarodni događaj očekuje početkom avgusta u Beogradu, za „Politiku” je govorila Julka Toskić, projektni menadžer asocijacije „Serbia Does Apples”.
Koliko su ovi podaci poznati van Srbije i koliko smo konkurentni u svetu?
– U proteklih pet godina od kada se kroz različite aktivnosti intenzivno radilo na internacionalnoj promociji srpskih proizvođača jabuka, znatno je povećana vidljivost naše proizvodnje u svetu a takođe je i prepoznat kvalitet i ukus jabuka iz naše zemlje. Zahvaljujući savremenoj proizvodnji i modernim skladišnim kapacitetima koji omogućavaju trgovanje ovim voćem tokom cele godine, kao i modernizaciji sortiranja, kalibriranja i pakovanja, naši proizvođači su konkurentni na izvoznim tržištima. Prednost je u tome što imamo kvalitetno zemljište za uzgoj jabuka, kao i povoljne klimatske uslove sa dovoljnim brojem sunčanih dana i manjom incidencom pojave ranih prolećnih mrazeva nego u nekim drugim evropskim zemljama. Voćnjaci jabuka velikim delom opremljeni su protivgradnim mrežama i sistemima za odbranu od mrazeva, a takođe imaju i sisteme za navodnjavanje i prihranu. To sve zajedno predstavlja idealne preduslove za dobijanje jabuka koje su uniformne veličine i obojenosti sa visokim procentom sadržaja šećera i nadasve izuzetnim ukusom.
Umemo li da iskoristimo tako veliki potencijal i šta je potrebno za dalje povećanje?
– Jedan od uspešnih primera objedinjavanja ponude i zajedničke promocije i nastupa na novim tržištima je udruženje proizvođača jabuka „Serbia Does Apples” koje okuplja 11 kompanija članica sa ukupnom proizvodnjom većom od 100.000 tona. Zahvaljujući udruživanju i zajedničkoj promociji, kompanije članice su se uspešno pozicionirale na tržištima Velike Britanije, Ujedinjenih Arapskih Emirata, Saudijske Arabije. Drugi primer je formiranje promotivne veb-platforme „Serbia Does Fruit” koja služi za predstavljanje sertifikovanih srpskih proizvođača voća međunarodnim tržištima i kroz promociju preko društvenih mreža što sve povećava vidljivost naše industrije voća u svetu.
Kako je nastala asocijacija i kako funkcioniše?
– Asocijacija je nastala krajem 2018. udruživanjem devet kompanija proizvođača jabuka. Zahvaljujući USAID-ovom projektu za konkurentnu privredu, asocijacija je okupila velike proizvođače jabuka iz Srbije i omogućen im je zajednički nastup na sajmu u Velikoj Britaniji, nakon čega je počeo izvoz srpskih jabuka na to veoma perspektivno i zahtevno tržište, dok nas pre 2018. godine uopšte nije bilo na tom tržištu. Do danas, pored promocije i zajedničkog nastupa, zahvaljujući pre svega kvalitetu proizvedenih jabuka kompanija članica asocijacije i njihovoj visokoj poslovnosti, izvoz u Veliku Britaniju je nastavio da raste i to tržište se nalazi među prvih pet izvoznih tržišta za jabuke iz Srbije. Osnovni cilj asocijacije je zajednička promocija i nastup na novim tržištima, izgradnja pozitivnog međunarodnog imidža domaće industrije, što pomaže i svim drugim proizvođačima i izvoznicima ovog voća koji nisu članovi asocijacije. Što se tiče izvoza jabuka iz Srbije, ove sezone izvozili smo ih na čak 46 tržišta. Najveće količine izvezene su za Rusiju, Ujedinjene Arapske Emirate, Veliku Britaniju, Saudijsku Arabiju, Rumuniju, Mađarsku, Katar, Kuvajt. Najviše jabuka izvozi se u evropske zemlje, zatim na Bliski istok, Indiju, Daleki istok i Afriku.
Zahvaljujući činjenici da je asocijacija „Serbia Does Apples” početkom 2019, postala članica svetske asocijacije za jabuke i kruške – WAPA (World Apple and Pear Asociation), ove godine smo u prilici da budemo domaćini godišnje konferencije Prognosfrut, uz pomoć USAID-ovog projekta za konkurentnu privredu. To je najznačajniji međunarodni događaj u industriji jabuka i krušaka, koji okuplja profesionalce iz ovih industrija iz celog sveta. Za ovogodišnju konferenciju do sada se prijavilo oko 200 delegata iz 20 zemalja što je idealna prilika da svetu predstavimo i promovišemo srpsku proizvodnju jabuka i krušaka i uspostavimo nove međunarodne kontakte.
Na ovoj konferenciji biće analizirana protekla proizvodna i prodajna sezona na severnoj hemisferi, a biće data i prognoza ovogodišnjeg roda. Informacije o tome objaviće stručnjaci iz svetske asocijacije za jabuke i kruške, a ono što se predviđa je da će predstojeća sezona biti vrlo izazovna za srpske proizvođače, ali i one iz celog sveta, s obzirom na povećanje troškova transporta i energenata.
Pročitajte još:
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
