Koliko porađanje carskim rezom utiče na ljudsku evoluciju
Kako broj beba rođenih carskim rezom raste, tako istraživanja sve više upućuju na to da žnene u budućnosti možda neće biti sposobne da se porode prirodnim putem.
Naime, lekari se na porođaju najčešće odlučuju za carski rez ukoliko je beba zaista velika, a porođajni kanal žene uzak. Carski rez u tom slučaju pomaže većim bebama i ženama sa užom karlicom da prežive porođaj. Iz tog razloga geni za manji prođajni kanal kod žena postaje sada češći, što rezultuje potrebom za još većim brojem carskih rezova.
Međuti, novija istraživanja pokazuju da u budućnosti žene možda neće biti sposobne da se porode bez carskog reza, jer učestalost korišćenja carskog reza može da dovede do značajnih promena u ljudskoj evoluciji.
Carski rez je povećao jaz između veličine novorođenčadi i karlica njihovih majki. Mnoge žene su rođene sa manjom karlicom dok veličina bebine glave raste.
Zašto se radi carski rez?
Nekada, u prošlosti, veće bebe i majke sa užom karlicom imale su daleko manje šanse da prežive porođaj.
Danas, pored medicinskih indikacija, većina žena prolazi carski rez zbog stanja zvanog fetalno-karlična dispropocija, u kojoj je bebina glava suviše velika da prođe kroz majčin porođajni kanal.
Takođe, carski rez je potreban i kada se beba ne okrene pravilno za porođajnu poziciju.
Statistika promene
Tokom šezdesetih godina prošlog veka broj beba koje su bile previše velike za prirodan porođaj bioje – 30 beba na 1.000 porođaja. Danas je ovaj broj porastao na čak 36 beba prema 1.000 porođaja. To je, matematički gledano, oko 10 do 20 proncenat porasta usled efekta koji carski rez ima na ljudsku evoluciju.
Moderan stil života, koji sa sobom povlači i više sedatarni život, kao i konzumiranje praznih kalorija, koji je daleko veći nego u predhodnim generacijama, takođe doprinosi nesrazmernom odnosu veličine novorođenčeta i karlice njihovih majki.
Međutim, povezanost između carskog reza i evolucije istraživanja tek moraju da potvrde, a problem je što se u međuvremenu istraživači se ne trude da odvraćaju trudnice od porođaja putem carskog reza.
Rizici carskog reza
U proseku jedna u tri trudnoće samo u SAD se završavaju carskim rezom. Mnogi se sprovode kao rezultat medicinskih mera u slučaju kao što je dijabetes, problemi sa kičmom, visoka diptrija i ostali zdravstveni problemi koje trudica može da ima.
Međutim i sam porođaj carskim rezom sa sobom nosi određen, i to visoki, rizik i za mamu i za bebu.
Jedan od glavnih je to što se imunološka funkcija deteta doživotno dovodi u pitanje. Naime, istraživanja su pokazala da imuni sistem bebe ima velike benefite kod prirodnog porođaja, jer prilikom prirodnog porođaja prolaskom bebe kroz porođajni kanal ona pokupi veliki broj korisnih bakterija.
Takođe veliki broj dece rođene carskim rezom imaju veći rizik da obole od astme i gojaznosti.
Žene koje su se porodile carskim rezom imaju veći rizik za pobačaje, kao i mrtvorođenost i probleme sa placentom u budućim trudnoćama nego žene koje su se porodile prirodnim putem.
