Na današnji dan, 21. februara, širom sveta se obeležava Međunarodni dan maternjeg jezika.
Ovaj dan je uspostavljen u znak sećanja na studente koji su ubijeni 21. februara 1952. godine u Dakiju, u istočnom Pakistanu. Studenti su protestovali jer njihov jezik nije proglašen za zvanični. Ideja za obeležavanje Međunarodnog dana maternjeg jezika bila je inicijativa Bangladeša. Odobren je na Generalnoj konferenciji Uneska 1999. godine i obeležava se širom sveta od 2000. godine.
Osnovni cilj je da se podigne svest o značaju maternjeg jezika i višejezičnost.
Republika Srbija 2006. godine pristupila je Evropskoj povelji o regionalnim ili manjinskim jezicima Saveta Evrope, u želji da doprinese zaštiti i očuvanju multikulturalizma i višejezičnosti u Srbiji i Evropi. Ratifikacijom povelje Srbija se obavezala da štiti sve manjinske jezike koji se tradicionalno koriste na našoj teritoriji. U našoj zemlji je moguće celokupno obrazovanje na maternjem jeziku na još osam jezika: albanskom, bošnjačkom, bugarskom, mađarskom, rusinskom, rumunskom, slovačkom i hrvatskom jeziku. Takođe, još osam jezika se izučava u okviru nastavnog predmeta Maternji jezik sa elementima nacionalne kulture: bunjevački, vlaški, makedonski, nemački, romski, slovenački, ukrajinski i češki jezik, a oko 60.000 dece pohađa nastavu na manjinskim jezicima na svim nivoima obrazovanja. Pravo na informisanje na jeziku nacionalne manjine se ostvaruje putem štampanih i elektronskih medija. U Srbiji je u službenoj upotrebi još 11 jezika nacionalnih manjina (albanski, bosanski, bugarski, mađarski, makedonski, rumunski, rusinski, slovački, hrvatski, crnogorski i češki) na celoj teritoriji 42 jedinice lokalne samouprave, osim toga vlaški i romski jezik su u službenoj upotrebi u pojedinim naseljenim mestima.
Vojvođani na šest jezika mogu da zatraže izvod iz matične knjige rođenih ili venčanih, da se obrate pokrajinskim vlastima i da, na istim tim jezicima, očekuju odgovor. Po broju zvaničnih jezika u upotrebi, Vojvodina kao regija prednjači u Evropi. U njoj se govore srpski, mađarski, slovački, rumunski, rusinski i hrvatski. Ovako mnogo jezika se zvanično nigde drugde ne upotrebljava. Na nivou opština priznati su još neki jezici. Postoje regije koje zvanično priznaju po nekoliko jezika, ali nigde čakt šest.
Lingvisti ističu da je negovanje i primena maternjeg jezika, kako u neformalnoj komunikaciji, tako i u javnoj upotrebi, neophodna za očuvanje jezika, te upozoravaju na snažne uticaje stranih izraza, odnosno tuđica, koje utiču na smanjivanje fonda i upotrebe reči jezika kojim se služimo. Briga o maternjem jeziku je način da se pokaže, koliko se vodi računa o vlastitom identitetu, dok je očuvanje pisma zadatak sadašnjih i budućih generacija. Jezička raznolikost je sve ugroženija kako sve više jezika nestaje. Višejezična i multikulturalna društva postoje kroz svoje jezike koji prenose i čuvaju tradicionalno znanje i kulture na održiv način.
Domaći lingvisti upozoravaju da se srpski jezik nalazi pred sve većom najezdom engleskog i da je ugrožen u meri u kojoj su to i neki svetski jezici – francuski, nemački, italijanski. Ćirilica je jedna od glavnih indentiteta srpskog naroda i od velike je važnosti da bude očuvana.
Preuzmite našu Android aplikaciju sa Google Play Store.
